کانی سازی مگنتیت توده ای طلادار در کاشمر (مطالعات دگرسانی، کانی سازی، ژئوشیمی و سیالات درگیر) و تکتونوماگماتیسم شمال شرق ایران

نوع مقاله : علمی- پژوهشی

نویسندگان

1 فردوسی مشهد

2 اتاوا

3 آویرو

چکیده

منطقه اکتشافی در 30 کیلومتری شمال شرق کاشمر، در بخش مرکزی کمربند آتشفشانی و نفوذی خواف- کاشمر- بردسکن واقع شده است. زمین شناسی منطقه شامل سنگهای آتشفشانی و نفوذی نیمه عمیق و عمیق مافیک تا اسیدی کالک‌آلکالن با توانایی بالا و شوشونیتی به سن پالئوسن- ائوسن میانی است. توده های گرانیتوئیدی با پذیرفتاری مغناطیسی از 2 تا (SI)5-10 × 1654 جزو دسته مگنتیتی- ایلمنیتی هستند. دگرسانی و کانی سازی به دو صورت: 1) دگرسانی بیضوی- خطی شدید تا متوسط آرژیلیک- سیلیسی و سرسیتی شدن و دگرسانی متوسط پروپلیتیک همراه بارگه های کالکوپیریت- کوارتز ± پیریت در مناطق بهاریه، اوچ پلنگ و سرسفیدال، و 2) دگرسانی متوسط هماتیتی- کربناتی- کلریتی- سیلیسی همراه با رگه های غنی از اسپکیولاریت، کوارتز – گالن و باریت عقیم به‌همراه برش گرمابی در کمرمرد است. رگه ها بی هنجاری عناصر طلا، مس، سرب و روی دارند. بیشترین غنی شدگی طلا (تا 15 پی پی ام) به‌همراه مس، سرب و روی (هر کدام تا > 1 درصد) در برش گرمابی و رگه های غنی از اسپکیولاریت رخ‌داده است. بر اساس بررسی سیالات درگیر، سیستم به‌صورت H2O-NaCl-CaCl2، دماها متوسط تا نسبتاً زیاد و بین 245 تا 530 درجه سانتی گراد و شوریها نسبتاً کم تا متوسط (بین 14 تا 6/17 (wt% NaCl)) است. دماها و شوریهای بیشینه و کمینه به‌ترتیب مربوط به سیالات درگیر برش گرمابی و رگه های کوارتز - گالن است. هم‌زیستی بین سیالات درگیر دوفازی غنی از مایع و بخار و سیالات تک فاز گازی کم در رگه ها، برشی‌شدن سنگ و مشاهده سیالات درگیر نوع CO2‌دار اندک در رگه های قله کمرمرد و نبود کوارتز حفره دار در کلاهکهای سیلیسی منطقه، نشان‌دهنده شرایط نزدیک به جوشش است. فراوانی کانیهای اسپکیولاریت و باریت و مقدار کم کانیهای سولفیدی نشان دهنده شرایط اکسیدان محلول و تأثیر کمپلکس های کلریدی CO2‌دار در حمل، دخالت نداشتن آبهای متئوریک و ته‌نشست عناصر فلزی محلول گرمابی با کاهش تدریجی دما است. شواهد مختلف بیانگر سطحی ترین و بخشهای با عمق متوسط از یک سیستم کانی سازی مگنتیت طلا دار نوع IOCG دور از کمان در کاشمر است.

کلیدواژه‌ها


Afsharharb, A., Aghanabati, A. and Majdi, B., 1987. Geological map of Mashhad, scale 1:250000. Geological Survey of Iran.
Ajayebi, K.S., Karimpour, M.H., Mazaheri, S.A. and Saadat, S., 2009. Nature of fluid inclusions of Calc alkaline of Cu-Au mineralization from Tanourjeh area (North of Kashmar). Iranian Journal of Geology, 8(8): 55-69.
Alaminia, Z., Karimpour, M.H., Homam, S.M. and Finger, F., 2013. The magmatic record in the Arghash region (northeast Iran) and tectonic implications. International Journal of Earth Sciences, 3(12):103-118.
Almasi, A., Karimpour, M.H., Ebrahimi Nasrabadi, Kh., Rahimi, B. and KlÖtzli, U, 2016. Geology and geochemistry of sub-volcanic and plutonic bodies of Kashmar (North of Lut Block). Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy, 24 (3): 539-556 (in Persian).
Ashrafpour, A., 2008. Geochemical characteristic, mineralogy and alteration of Arghash gold district, SW Neyshabour, NE Iran. Ph.D. thesis, University of Shahid Beheshti,, Tehran, Iran, 137 pp.
Behroozi, A., 1988. Geological map of Feyzabad , scale 1:100000. Geological Survey of Iran.
Bodnar, R.J., 1993. Revised equation and table for determining the freezing point depression of H2O-NaCl. Geochemica et Cosmochimica Acta, 57(1): 684-685.
Boomeri, M., 1998. Petrography and geochemistry of Sangan Fe-Skarn deposit and its igneous rocks, NE Iran. Ph.D. Thesis, University of Akita, Akita, Japan, 226 pp.
Brown, P.E. and Lamb, W.M., 1989. P-V-T properties of fluids in the system H2O-CO2-NaCl: New graphical presentations and implications for fluid inclusion studies. Geochemica et Cosmochimica Acta, 53(1): 1209-1221.
Dallmeyer, R.D., Brown, M., Grocott, J., Taylor, G.K. and Treloar, P.J., 1996. Mesozoic magmatic and tectonic events within the Andean plate boundary zone, 26O–27O 30'S, north Chile: constraints from 40Ar/39Ar mineral ages. Journal of Geology, 104(1): 19–40.
Eftekharnezhad, J., Aghanabati, A. and Hamzehpour, A., 1974. Geological map of Sabzevar, scale 1:250000.Geological Survey of Iran.
Fuller, R.C., Corvala´n, J., Klohn, C., Klohn, E. and Levi, B., 1965. Geologı´a y yacimientos metalı´feros de Chile. Instituto de Investigaciones Geolo´ gicas, Santiago, 305 pp.
Fuller, R.C. and Ericksen, G.E., 1962. Metallogenic provinces of Chile S.A. Economic Geology, 57(1): 91–106.
Golmohammadi, A., Karimpour, M.H., Malekzadeh Shafaroudi, A. and Mazaheri, S.A., 2014. Petrology and U-Pb zircon dating of intrusive rocksfrom A, C- south, and Dardvay districts, Sangan iron stone mine, Khaf. Journal of economic geology, 2(5): 155-174 (in Persian) .
Golmohammadi, A., Mazaheri, S.A., Malekzadeh Shafaroudi, A. and Karimpour, M.H., 2015. U-Pb zircon dating and geochemistry of Sar e Khar and Bermani intrusive bodies, East of Sangan iron stone mine of Khaf. Journal of Petrology, 4(3):1-26 (in Persian).
Grocott, J. and Taylor, G.K., 2002. Magmatic arc fault systems, deformation partitioning and emplacement of granitic complexes in the Coastal Cordillera, northern Chilean Andes (25O30'S to 27O00'S). Journal of Geology Society of London, 159 (1): 425–442.
Gurabjiri, A., 2001. Petrology and Petrogenesis and mineralization of Kuh-e-Zar (Torbat e Heydariyeh). M.Sc. thesis, University of Shahid Beheshti, Tehran, Iran, 126 pp (in Persian).
Karimpour, M.H., 1991. Source and formation of Sangan iron mine. Proceeding of Iron Stone conference, University of Tehran, Tehran, Iran.
Karimpour, M.H. and Malekzadeh Shafaroudi, A., 2006. Comparison of the geochemistry of source rocks at Tanourjeh Au-bearing magnetite and Sangan Au-free magnetite deposits, Khorasan Razavi, Iran. Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy, 13(1): 3–26 (in Persian).
Karimpour, M.H. and Malekzadeh Shafaroudi, A., 2008. Skarn geochemistry – mineralogy and petrology of source rock Sangan Iron mine, Khorasan Razavi, Iran. Scientific Quarterly Journal Geosciences, 65(1): 108–125 (in Persian).
Karimpour, M.H., Malekzadeh Shafaroudi, A., Stern, C.R. and Farmer, L., 2012. Petrogenesis of Granitoids, U–Pb zircon geochronology, Sr–Nd isotopic characteristic, and important occurrence of Tertiary mineralization within the Lut Block, Eastern Iran. Journal of Economic Geology, 4(1): 1–27 (in Persian).
Karimpour, M.H., Saadat, S. and Malekzadeh Shafaroudi, A., 2006. Geochemistry, petrology and mineralization of Tannurjeh porphyry gold–copper. Journal of Sciences of Tehran University, 32(1): 175–189 (in Persian).
Levi, B., NystrÖm, J.O., Thiele, R. and Aberg, G., 1988. Geochemical trends in Mesozoic–Tertiary volcanic rocks from the Andes in central Chile and tectonic implications. Journalof American Earth Sciences 1(1): 63–74.
Malekzadeh Shafaroudi, A., 2004. Petrography, Mineralography and geochemistry of Taknar (Tak I and II) Poly-metal (Cu-Zn-Au-Ag-Pb) and mineralization modeling. M.Sc. Thesis, Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran, 287 pp (in Persian) .
Malekzadeh Shafaroudi, A., Karimpour, M.H. and Golmohammadi, A., 2013. Zircon U–Pb geochronology and petrology of intrusive rocks in the C-North and Baghak districts, Sangan iron mine, NE Iran. Journal of Asian Earth Sciences, 64(5): 256-271.
Marschik, R. and Fontbote´, L., 2001. The Candelaria-Punta del Cobre iron oxide Cu-Au (-Zn-Ag) deposits, Chile. Economic Geology, 96(8): 1799–1826.
Mazlumi Bajestani, A., Hommam, A. and Karimpour, M.H., 2006. Report of Dumortieritemineral from Sarsefidal of Kashmar, Khorasan Razavi Province. 12th symposium of Iranian Crystallography and Mineralogy association, University of Shahid Chamran, Ahwaz, Iran (in Persian).
Mazlumi Bajestani, A., Karimpour, M.H., Rasa, I., Rahimi, B., Vosoghi Abedini, M., 2009. Kuhe-Zar gold deposit of Torbat-e-Hydarieh: new model of gold mineralization. Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy, 16(3): 364–376 (in Persian) .
McQuarrie, N., Stock, J.M., Verdel, C. and Wernicke, B.P., 2003. Cenozoic evolution of Neotethys and implications for the causes of plate motions. Geophysical Research Letters, 30(20):1-6. doi:10.1029/ 2003GL017992.
Mpodozis, C. and Ramos, V., 1990. The Andes of Chile and Argentina. Circum-Pacific Council for Energy and Mineral Resources Earth Sciences, 11(1): 59–90.
Muller, R. and Walter, R., 1983. Geology of the Precambrian-Paleozoic Taknar Inlier northwest of Kashmar, Khorasan Province northeast Iran. Geological Survey of Iran, Tehran, Report 50, 252 pp.
Naderi Mighan, N. and Torshizian, H., 1999. Geological map of Kadkan , scale 1:100000. Geological Survey of Iran.
Ray, G.E. and Dick, L.A., 2002. The Productora prospect in north-central Chile: An example of an intrusion-related Candelaria type Fe-Cu-Au hydrothermal system. In: T.M. Porter, (Editor),Hydrothermal iron oxide copper-gold and related deposits: A global perspective 2. PGS Publishing, Linden Park, pp. 131–151.
Rossetti, F., Nasrabady, M., Theye, T., Gerdes, A., Monie, P., Lucci, F. and Vignaroli, G., 2014. Adakite differentiation and emplacement in a subduction channel: The late Paleocene Sabzevarmagmatism (NE Iran). Geological Society of America Bulletin, 126(1):317–343.
Sahandi, M.R. and Hoseini, M., 1990. Geological map of Sabzevar, scale 1:100000. Geological Survey of Iran.
Schmid, R., Fettes, D., Harte, B., Davis, E. and Desmons, J., 2007. A systematic nomenclature for metamorphic rocks. 1. How to name a metamorphic rock. Recommendations by the IUGS Subcommission on the systematics of metamorphic rocks.SCMR website (www.bgs.ac.uk/SCMR).
Shafaii Moghadam, H.S., Corfu, F., Chiaradia, M., Stern, R.J. and Ghorbani, G., 2014. Sabzevar Ophiolite, NE Iran: Progress from embryonic oceanic lithosphere into magmatic arc constrained by new isotopic and geochemical data. Lithos, 210–211(1): 224–241.
Shafaii Moghadam, H.S., Li, X.H., Ling, X.X., Santos, J.F. and Stern, R.J., 2015. Eocene Kashmar granitoids (NE Iran): Petrogenetic constraints from U–Pb zircon geochronology and isotope geochemistry. Lithos, 216–217(1): 118–135.
Sheppherd, T.J., Rankin, A.H. and Alderton, D.H.M., 1985. A Practical Guide to Fluid Inclusion Studies. Blackie and Son, Glasgow, 239 pp.
Sillitoe, R.H., 2003. Iron oxide-copper-gold deposits: An Andean view. Mineralium Deposita, 38(7): 787–812.
Vaezipour, M.J., Alavi Tehrani, M.J. and Behroozi, A., 1993. Geological map of Torbat e Heydariyeh, scale 1:250000. Geological Survey of Iran.
Walker, R., Jackson, J. and Baker, C., 2004. Active faulting and seismicity of the Dasht-e-Bayaz region, eastern Iran. Geophysic Journal, 157(1): 265 – 282.
Yusofi, L., Karimpour, M.H. and Heydarian Shahri, M.R., 2009. Geology, mineralogy, fluid inclusion microthermometry, and ground magnetic survey of magnetitespcularite–copper–gold mineralization of Shaharak prospect area, Torbat-e-Hydarieh, Iran. Iranian Journal of Crystallography and Mineralogy, 16(1): 505–516 (in Persian).
CAPTCHA Image