TY - JOUR ID - 30724 TI - مطالعات کانی‌ سازی، ژئوشیمی، سیالات ‌درگیر و ایزوتوپ پایدار گوگرد کانسار Cu-Zn-As باقرق با سنگ میزبان کربناته (شمال‌ شرق انارک) JO - زمین شناسی اقتصادی JA - ECONG LA - fa SN - 2008-7306 AU - جزی, محمد علی AU - کریم پور, محمد حسن AU - ملکزاده شفارودی, آزاده AD - فردوسی مشهد Y1 - 2015 PY - 2015 VL - 7 IS - 2 SP - 179 EP - 202 KW - مس KW - سنگ میزبان کربناته KW - سیال درگیر KW - ایزوتوپ پایدار گوگرد KW - باقرق DO - 10.22067/econg.v7i2.46069 N2 - کانسار Cu-Zn-As باقرق در شمال شرق شهر انارک و در استان اصفهان قرار دارد. کانی‌سازی به‌صورت دیرزاد، ماهیت چینه‌کران و بافت و ساخت پرکننده فضای خالی در سنگ میزبان کربناتی رخداده است. کانی‌شناسی بخش درون‌زاد شامل کالکوسیت، کالکوپیریت، پیریت، اسفالریت، گالن، انارژیت، باریت و کلسیت و کانیهای بخش برون‌زاد شامل مالاکیت، آزوریت، کوولیت، کریزوکولا، کالکوسیت، سروزیت، اسمیت‌زونیت، مس طبیعی، هماتیت، گوتیت و لیمونیت می‌باشد. سنگ میزبان کربناتی در اطراف زون‌های کانه‌دار متحمل دگرسانیهای دولومیتی‌شدن و کلسیتی‌شدن شده است. مس به‌عنوان عنصر اصلی ذخیره (با میانگین 28/20 درصد وزنی) و پس از آن عناصر روی (با میانگین تقریبی 1 درصد وزنی) و آرسنیک (با میانگین تقریبی 1 درصد وزنی) می‌باشند. مطالعات سیالات‌درگیر روی کانی باریت نشان می‌دهد سیال کانه‌دار سولفیدی دارای محدوده دمای همگن شدن بین 259 تا 354 درجه سانتی‌گراد و میزان شوری بین 8 تا 13 درصد وزنی معادل NaCl می‌باشد. سیال کانه‌دار در مراحل پایانی کانی‌سازی با آبهای جوی دچار اختلاط شده و فاز تأخیری غیر سولفیدی کلسیتی با محدوده دمای نسبتاً پایین ‌(78 تا 112 درجه سانتی‌گراد) و درجه شوری پایین (بین 3 تا 6 درصد وزنی معادل NaCl) را تشکیل داده است. محدوده مقادیر 34Sδ کانی‌ باریت کانسار باقرق بین 13+ تا 14+ در هزار بوده در حالی‌که محاسبه مقدار 34Sδ مربوط به سیال کانه‌دار پس از تصحیح دمایی بین 7- تا 8- در هزار به‌دست آمد. منشأ گوگرد باقرق با توجه به شباهت ایزوتوپ باریت با سولفات‌های دریایی کرتاسه، احتمالاً از لایه‌های تبخیری این دوره زمانی تأمین شده است. این سولفا‌ت‌ها توسط فرآیند‌های ترموشیمیایی به‌صورت بخشی به گوگرد احیایی با مقدار ایزوتوپی سبک‌تر (حدود 21 در هزار) تبدیل و جهت ته‌نشست سولفیدها مورد استفاده قرار گرفته است. کانسار باقرق با توجه به خصوصیاتی همچون سنگ میزبان کربناته، غیاب فعالیت آذرین، بافت پرکننده فضای خالی، دگرسانی دولومیتی،کانی‌شناسی، ژئوشیمی ماده‌معدنی (وجود As و Sb بالا و عدم حضور Bi)، داده‌های دماسنجی و مقادیر ایزوتوپ گوگرد، شباهت زیادی با کانسارهای مس با سنگ میزبان کربناته در افریقا و به‌ویژه نوع سومب (Tsumeb) در نامیبیا نشان می‌دهد. کانسار باقرق احتمالاً مرتبط با سیالات دگرگونی آزاد شده در حین فازهای کوه‌زایی مرتبط با بسته‌شدن اقیانوس نئوتتیس می‌باشد. UR - https://econg.um.ac.ir/article_30724.html L1 - https://econg.um.ac.ir/article_30724_74afd9556ef0dccaed971e0c91db98e1.pdf ER -