2024-03-29T16:31:04Z
https://econg.um.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=4850
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1395
8
1
تحلیل ژئوشیمیایی نمونه های شورابه ای جهت اکتشاف کانی سازی بورات در جنوب سبزوار
مهدی
بمانی
سید حسین
مجتهدزاده
امیر حسین
کوهساری
منطقه مورد پژوهش در 50 کیلومتری جنوب سبزوار واقع شده است. در این منطقه اثراتی از کانیهای بورات دیده میشود. اندیس بورمحمدآباد عریان، تنها اندیس بورات شمال شرق ایران است و در واحدهای سنگی مارن کرمرنگ، مارن توفی و ولکانیک برش و توف برش قرار گرفته است. دو گسل از نوع راندگی یا معکوس، محدوده کانسار را در بر می گیرند و دارای امتداد NE-SW هستند. می توان گفت: این گسلها بهعنوان معبری برای محلولهای سازنده کانسار و همچنین ایجادکننده فضاهای لازم برای جای گزینی کانسار عمل کرده اند. بررسیهای صورتگرفته در ترانشههای حفر شده در منطقه نشان میدهد؛ که از سطح به عمق از شدت کانی سازی کم می شود. وسعت محدوده مورد بررسی، در ابتدا بیش از 600 کیلومتر مربع بوده است؛ که بعد از انجام بررسیهای دورسنجی، زمینشناسی، ساختاری و تلفیق این لایههای اطلاعاتی، مناطق امیدبخش کانی سازی بوراتها تعیین و این منطقه محدودتر شد. برای انجام بررسیهای مفصلتر، بررسیها و پژوهشهای صحرایی صورت گرفت و تعداد 9 پیمایش انجام شد. در هر یک از پیمایشها، واحدهای زمینشناسی مورد بررسی قرار گرفت و در مناطقی که چشمههای هیدورترمالی وجود داشت، نمونههای شورابهای برداشت شد. سرانجام، منطقه مورد بررسی با توجه به محل برداشت نمونهها به دو منطقه توناکار و برج خارکن محدود و بررسیها و تجزیه و تحلیل آماری دادههای ژئوشیمیایی روی این دو منطقه انجام شد. مجموعه نمونههای برداشت شده از منطقه، بعد از آنالیز با استفاده از روشهای آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. در تجزیه و تحلیل آماری دادهها، برای تعیین مقدار حد آستانه نمونهها و جداسازی میزان زمینه از آنومالی، از روشهای آماری کلاسیک، هندسه فرکتال و EDA و Median+2MAD استفاده شد. با استفاده از هر روش مناطق آنومالی برای انجام بررسیهای تفصیلی تر، تعیین شد.
آمار کلاسیک
هندسه فرکتال
EDA
Median+2MAD
نمونه های شورابه ای، اندیس بور محمدآباد عریان
2016
06
21
1
20
https://econg.um.ac.ir/article_31118_cffee45908c0036e26218068ae754578.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1395
8
1
کاربرد کلینوپیروکسن در تعیین پتروژنز سنگهای آتشفشانی همراه با گنبدهای نمکی شوراب (جنوب شرق قم)
سمیه
فلاحتی
موسی
نقره ئیان
مرتضی
شریفی
قدرت
ترابی
همایون
صفایی
محمد علی
مکی زاده
سنگهای آتشفشانی شوراب با سن الیگوسن زیرین و با ترکیب بازالت، همراه واحدهای مارنی و نمکی سازند قرمز زیرین در 50 کیلومتری جنوب شرق شهرستان قم قرار گرفتهاند. کانیهای اصلی سازنده این سنگها شامل الیوین، کلینوپیروکسن و پلاژیوکلاز و کانیهای فرعی شامل کانی تیره، اسفن و آپاتیت است. آنالیز نقطه ای کلینوپیروکسنهای موجود در این سنگها، نشاندهنده ترکیب دیوپسید برای این کانیهاست. ترکیب شیمیایی کلینوپیروکسنهای سنگهای مورد بررسی، دمای حدود 1200 درجه سانتی گراد و فشار کمتر از 10 کیلو بار را برای تشکیل این کانی نشان می دهد و همچنین با توجه به ترکیب شیمیایی این کانیها، سرشت ماگمای سازنده سنگهای منطقه مورد بررسی کالکآلکالن، فوگاسیته اکسیژن آنها در طی تبلور، زیاد و جایگاه تکتونیکی تشکیل آنها، در ارتباط با فرورانش است.
کلینوپیروکسن
دما- فشارسنجی
تکتونوماگمایی
شوراب
قم
2016
06
21
21
38
https://econg.um.ac.ir/article_31141_e654655002da9e4cab52a9a845adf49b.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1395
8
1
سنگ نگاری، زمین شیمی و منشأ احتمالی افقهای سنگ آهن اوولیتی کم عیار در سازند لشکرک، البرز شرقی
منصوره
مقصودلو محلی
بهنام
شفیعی بافتی
افقهای آرژیلیتی دارنده اووئیدهای آهن، از سازند لشکرک البرز شرقی (اردویسین زیرین- میانی) و بر اساس توالی کاملاً آواری کمژرفا و بدون حضور سنگهای آتشفشانی واقع شدهاند. هماتیت و شاموزیت کانیهای آهن دار اصلی هستند و گوتیت و گلاکونیت در مقدار جزئی شناسایی شدند. افقهای مورد بررسی، با میانگین 21 درصد وزنی آهن در گروه سنگ آهنهای اوولیتی کم عیار رده بندی شدهاند. آهن مورد نیاز برای تشکیل اووئید های آهن در مناطق مورد بررسی، از آب دریای معمولی در دسترس قرار گرفته است و این آهن می تواند بهصورت ذرات آواری همراه با رسها، از هوازدگی و فرسایش سنگهای شیلی و از خشکیهای مجاور به دریا حمل شود. بالا بودن میزان پتاسیم و سیلیکا در افقهای اوولیت آهن، حضور زیرکن، کوارتز و کانیهای رسی در داخل اووئیدها و همچنین در زمینه این سنگها ضمن تأیید این الگو، نقش رسهای آهندار را در پیدایش اووئیدهای اولیه شاموزیتی در محیطی با pH=5-9 و Eh اکسیدان متوسط- ضعیف با اهمیت نشان داده است. فراوان بودن اووئیدهای هماتیتی نسبت به گوتیتی، اووئیدهای متراکم و بیضی شکل و رخداد فراوان رگهچه های کلسیتی قطعکننده اووئیدها به فرآیند دیاژنز و تبدیل شاموزیت و گوتیت به هماتیت نسبت داده شده است.
آهن اوولیتی
هماتیت و شاموزیت
توالی پیش رونده
سازند لشکرک
البرز شرقی
2016
06
21
39
59
https://econg.um.ac.ir/article_31172_ee7d3abcfee550a4086fcbaec6ee2622.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1395
8
1
استفاده از ترکیب شیمیایی کلینوپیروکسن در تحلیل شرایط فیزیکی صعود ماگما، بررسی موردی سنگهای آتشفشانی ائوسن در منطقه قهرود (شمال اصفهان)
محمد
سیاری
مرتضی
شریفی
در منطقه قهرود (شمال اصفهان)، سنگهای آتشفشانی با ترکیب آندزیت تا بازالت بهصورت تودههایی با ابعاد مختلف پراکندهاند. از نظر کانیشناسی، سنگهای آتشفشانی بازالتی مورد بررسی از فنوکریستهای پلاژیوکلاز بههمراه بلورهای کوچکتر کلینوپیروکسن در زمینهای از میکرولیت، شیشه و کانیهای کدر تشکیل شدهاند. پلاژیوکلازها ترکیب لابرادوریت- بیتونیت (41-An85-58Ab15) دارند و کلینوپیروکسنها از نوع اوژیت (26-En41-49Di29-38Fs17) هستند. ترکیب کلینوپیروکسنها نشان میدهد، ماگمای مادر سنگها دارای ماهیت تولئیتی است. بر اساس محاسبات نظاممند زمیندما- فشارسنجی با استفاده از نرمافزار تخصصی SCG، کلینوپیروکسنها در محدوده دمایی حدود 1120-1170 درجه سانتیگراد و محدوده فشار حدود 2-6 کیلوبار متبلور شدهاند. پردازشهای آماری نشان میدهد، همگام با صعود ماگما و تبلور همزمان پیروکسنها، در قبال هر درجه سانتیگراد کاهش دما، به میزان 6/84 بار از فشار وارد بر ماگما کاسته شده که معادل با 320 متر کاهش عمق در پوسته قارهای است.
کلینوپیروکسن
دما- فشارسنجی
سنگهای آتشفشانی
قهرود
2016
06
21
61
78
https://econg.um.ac.ir/article_31214_a4dbf7e557c1ccb4b82aee34e0fd47e4.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1395
8
1
بررسی تأثیر گسلها بر الگوی تجمع رخ دادهای مس در منطقه سرچشمه با استفاده از روشهای سنجش از دور و GIS
حجت اله
صفری
بهنام
شفیعی بافتی
حسن
محمدرضایی
کانسار مس سرچشمه و سایر اندیس های مس پیرامون آن در کمربند دهج- ساردوئیه ( استان کرمان) قرار گرفته اند. گسلها گاه با ایجاد شرایط مناسب سینماتیکی و مکانی می توانند الگوی تشکیل رخداد های مس را کنترل کنند. در راستای بررسی صحت این فرضیه، با استفاده از روشهای سنجش از دور، خطواره ها، استخراج و سپس با مشاهدات صحرایی، گسلهای اصلی و فرعی مشخص شدند. بررسیهای ساختاری در قالب تهیه نمودار گل سرخی و محاسبه محور فشارش انجام شد. با استفاده از قابلیتهای GIS، اقدام به تهیه نقشه همشکستگی و فاصله داری رخدادهای مس از گسلها شد و لایه موقعیت رخدادهای مس بر روی سایر لایه های خروجی منطبق شد. نتایج بررسی نقشه های خروجی نشان می دهد گسلهای اصلی دخالت مستقیمی در کنترل محل رخدادهای پورفیری و رگه ای نداشته و رده های دوم این پهنه های گسلش، موقعیت رخدادها را کنترل کرده اند. همچنین مشخص شد که محل رخدادهای مس آغشتگی ارتباط نزدیکتری با گسلها داشته و بیشتر رخدادها نزدیک به گسل رفسنجان قرار دارند.
منطقه سرچشمه
رخ دادهای مس
سنجش از دور
سیستم اطلاعات جغرافیایی
2016
06
21
79
92
https://econg.um.ac.ir/article_31241_3d23efad65670fc9f73e9fa0ec0212bb.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1395
8
1
رخ داد معدنی آهن لولک آباد، شمال باختر زنجان: کانه زایی تیپ آتشفشانی- رسوبی دگرگون و دگرشکل شده در زون ایران مرکزی
مهری
کرمی
محمد
ابراهیمی
حسین
کوهستانی
رخداد معدنی آهن لولک آباد، در گوشه شمال باختری زون ایران مرکزی و در فاصله 55 کیلومتری شمال باختر زنجان قرار دارد. کانه زایی آهن در این منطقه، به صورت رگه ای- رگهچه ای و عدسی شکل، درون واحدهای دگرشکل شده شیستی، متاولکانیکی (معادل سازند کهر) و گرانیتی رخ داده است. بر اساس بررسیهای میکروسکپی، کانیهای معدنی در لولک آباد، شامل اولیژیست، اندکی مگنتیت و پیریت کانیهای باطله، شامل کوارتز، کلسیت و کلریت است. بافت کانه ها شامل دانهپراکنده، رگه- رگهچه ای، بِرشی و پرکننده فضای خالی است. دگرسانی شامل سیلیسی، کلسیتی و کلریتی شدن بخشهای کانه دار است. دو مرحله کانهزایی در رخداد معدنی آهن لولکآباد قابل تفکیک است. کانه زایی مرحله اول، به صورت مگنتیت های دانهپراکنده و عدسیشکل چینهسان و چینهکران همزمان با واحدهای آتشفشانی- رسوبی میزبان دیده میشود. مرحله دوم کانه زایی، به صورت رگه و رگهچه های اولیژیستی- پیریتی- کلسیتی رخ داده و برگوارگی غالب میلونیتی سنگها را قطع کرده است. مقایسه الگوی عناصر نادر خاکی در سنگهای میزبان فاقد کانه زایی و بخشهای کانه دار، بیانگر غنی شدگی عناصر نادر خاکی سنگین نسبت به عناصر نادر خاکی سبک در بخشهای کانه دار است. این امر بیانگر نسبت بالای واکنش سیال به سنگ در لولک آباد است. مقایسه ویژگیهای زمین شناسی، کانی شناسی، زمین شیمیایی و ساخت و بافت ماده معدنی در رخداد معدنی لولکآباد با نوعهای مختلف کانسارهای آهن نشان می دهد؛ که کانه زایی آهن در لولکآباد، در ابتدا بهصورت آتشفشانی- رسوبی تشکیل شده و بعد به صورت رگه ای تمرکز دوباره یافته است.
کانه زایی آهن
رگه ای گرمابی
دگرسانی
لولک آباد
زنجان
ایران مرکزی
2016
06
21
93
115
https://econg.um.ac.ir/article_31266_f45dd02cc01d57cae7a18a8a9dc935d0.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1395
8
1
پتروگرافی آلی: رویکردی برای شناسایی گروههای ماسرالی زغال سنگهای منطقه قشلاق، البرز شرقی
طاهره
ربانی
نادر
تقی پور
رضا
اهری پور
بهمنظور بررسی گروههای ماسرالی زغالسنگ ناحیه زغالدار قشلاق، از 11 لایه زغالسنگی متعلق به چهار معدن در حال استخراج شامل: معدنهای زمستان یورت، نرگسچال، چشمهساران و شرق کلات، نمونهبرداری انجام شد. بررسی پتروگرافی آلی زغالسنگهای قشلاق، بیانگر حضور هر سه گروه ماسرالی است. گروه ویترینیت (vol% 66/2 – 87/2) شامل:ماسرال های کالودترینیت، کالوتلینیت و کورپوژلینیت، گروه اینرتینیت ( vol% 4/9 – 23/2) شامل: ماسرالهای فوزینیت، سمی فوزینیت، ماکرینیت، اسکرتینیت، فانگینیت، اینرتودترینیت و میکرینیت و گروه لیپتینیت (vol% 0 – 3/5) شامل: ماسرالهای اسپورنیت، کوتینیت، رزینیت و لیپتودترینیت هستند. گروه ویترینیت دارای بیشترین و گروه لیپتینیت دارای کمترین فراوانی در این زغالسنگها هستند. مقدار مواد معدنی این لایههای زغالسنگی در محدوده بین 5 و vol% 24/9 متغیر است.
ماسرال
زغال سنگ
قشلاق
البرز شرقی
2016
06
21
117
128
https://econg.um.ac.ir/article_31274_834b7934abc71e6a1ee13a4acff5771a.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1395
8
1
تعیین مناطق کانی سازی با استفاده از پردازش داده های قطبش القایی و مقاومت ویژه الکتریکی در کانسار مس گرماب (خراسان جنوبی)
منصور
عادل پور
ایرج
رساء
فریبرز
مسعودی
مسعود
حسینی
در این پژوهش، سعی شده است تا با تلفیق نتایج بهدست آمده از بررسیهای زمین شناسی، زمین شیمیایی سطحی و زمین فیزیک، ضمن تکمیل بررسیهای یادشده، با استفاده از روشهای جدید زمین فیزیک اکتشافی، موقعیت مکانی زون کانی سازی کانسار مس گرماب (شمال شرق قائن) تعیین شود. بعد از الکترومغناطیس، از متداولترین روشهای زمین فیزیکی قابل استفاده در اکتشاف کانسارهای سولفیدی مس، روشهای قطبش القایی و مقاومت ویژه الکتریکی است. در این پژوهش، از این روش در حوزه زمان استفاده شد و مؤلفههای ثابت زمانی ظاهری، وابسته بسامد ظاهری و بارپذیری حقیقی استخراج شد. پس از تفسیر نتایج، نواحی بی هنجاری در مناطق با بارپذیری متوسط و همچنین مقاومت ویژه الکتریکی کم تا متوسط شناسایی شد که این امر را می توان به حضور کانیهای سولفیدی در مناطق کانیسازی نسبت داد،. همچنین، با استفاده از نتایج مؤلفه ثابت زمانی، میانگین دانه بندی دانه های فلزی در منبع تولیدکننده قطبش القایی دریافت شد. با توجه به اینکه نتایج خام اندازه گیریها، اطلاعات کمی دقیق و مطمئنی درباره عمق و هندسه توده های کانی سازی شده زیر سطحی در اختیار قرار نمی دهند؛ با استفاده از مقاطع حاصل از مؤلفههای قطبش القایی و مدل سازی معکوس هموار برای تعیین محلهای احتمالی، گسترشهای جانبی و قائم کانی سازیهای زیر سطحی استفاده شد. بررسیهای زمینفیزیک نشان می دهد، کانی سازی بیشتر به صورت محدوده های کوچک و پراکنده است.
قطبش القایی
مقاومت ویژه الکتریکی
مدل سازی معکوس
مس
قائن
2016
06
21
129
146
https://econg.um.ac.ir/article_31289_f20b4ac9a5f87ecdc9df2ede0fefba1e.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1395
8
1
پتروگرافی، مینرال شیمی و زمین فشار – دماسنجی شیست های آندالوزیت دار شمال ازنا (پهنه سنندج – سیرجان شمالی، ایران)
کریم
عبدالهی سیلابی
سید محسن
طباطبایی منش
سمیه
کریمی
سنگهای دگرگونی شمال ازنا در زون سنندج – سیرجان قرار دارد و در نتیجه تأثیر حرارتی توده گرانیتی مرزیان بر روی سنگهای پلیتی قدیمی تر بهوجود آمده اند. این دگرگونهها شامل انواع میکاشیست، آندالوزیت شیست و متابازیت با بافتهای لپیدوبلاستی و پورفیروبلاستی هستند. از نظر کانیشناسی، کانیهای مهم تشکیلدهنده نمونه های شیست شامل آندالوزیت، گارنت، فلدسپار، مسکویت، بیوتیت، کوارتز و کلریت است. ترکیب شیمیایی کانیهای موجود در شیست های آندالوزیت دار این منطقه بیانگر آن است که میکای سفید دارای ترکیب مسکویت، پلاژیوکلاز غنی از عضو انتهایی آلبیت، آندالوزیت با ترکیب شیمیایی %7/8 درصد کاتیونی آلومینا و %1/3 درصد کاتیونی آهن، جزو ذخایر غنی برای آلومینیوم است. گارنت موجود در این سنگها دارای ترکیب متوسط 68 درصد آلماندین، 25 درصد اسپسارتین و 4 درصد پیروپ است. رسم مقاطع میکروزوندی در گارنت ها نشان میدهد که گارنت های مورد بررسی، منطقهبندی خفیفی نشان میدهند. کلریت های موجود در این سنگها غنی از ریپیدولیت هستند و بیوتیت ها نیز عمدتاً از عضوهای انتهایی سیدروفیلیت-آنیت تشکیل شده اند. تغییرات مربوط به Al بیوتیت مربوط به جانشینی چرماک و تغییرات Ti بیوتیت تابعی از دماست.
سنگهای متاپلیتی ازنا بر اساس بررسیهای صورت گرفته در رخساره هورنبلند هورنفلس دگرگون شده و بر پایه بررسیهای ترموبارومتری در دمای حدودC° 592-692 و فشار حدود 1/07 تا 4/12 کیلوبار تشکیل شده اند. پس از تشکیل این سنگها ماگماتیسم گرانیتوئیدی دگرگونی مجاورتی این سنگها و تشکیل شیستهای لکهای عمدتاً آندالوزیتدار را موجب شده است.
پتروگرافی
مینرال شیمی
آندالوزیت
ازنا
پهنه سنندج – سیرجان
ایران
2016
06
21
147
165
https://econg.um.ac.ir/article_31337_822ab63d2c066d0efcad34cb34b8c7a4.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1395
8
1
مطالعه کانی سازی و تحول سیال کانی ساز در کانسار فلوریت- باریت (± سولفید) آتش کوه، جنوب دلیجان
سید جواد
مقدسی
ابراهیم
طالع فاضل
عالیه سادات
بنی فاطمی
کانسار فلوریت- باریت (± سولفید) آتش کوه در جنوب شهرستان دلیجان، حدود 80 کیلومتری جنوبشرقی اراک واقع شده است. کانی سازی بهشکل رگه ای با ماهیت دیرزاد، در سنگهای میزبان کربناتی و شیلی سازند شمشک و بادامو به سن ژوراسیک زیرین تا بالایی روی داده است. فلوریت و باریت فراوانترین کانیهای سازنده کانسنگ هستند و کانیهای فرعی شامل کوارتز، کلسیت، دولومیت، گالن و کالکوپیریت هستند. شواهد بهدست آمده از بررسیهای میکروترمومتری نشان میدهد، رگههای فلوریت- باریت (± سولفید) آتشکوه در نتیجه اختلاط اعضای انتهایی یک شورابه Na–K(–Mg–Ca) اولیه و شورابههای سازندی غنی از کلسیم با شوری کمتر، ناشی از تبادلات سیال- سنگ بعدی شکل گرفته است. چهار مرحله کانیسازی در منطقه آتشکوه قابل تشخیص است: 1- تحرک شورابههای حوضهای غنی از Na–K از افقهای زیرین؛ 2- اختلاط و رقیقشدگی شورابه غنی از نمک با سیالات سازندی با شوری کمتر و تشکیل کانیسازی فلوریت- باریت؛ 3- رخداد کربنزدایی و افزایش میزان CO2 در محیط و 4- تشکیل بافتهای حفرهای و برشی، ناشی از انحلال سنگهای کربناتی.
کانسار فلوریت آتش کوه
میانبار سیال
مراحل کانی سازی
تحول سیال کانی ساز
دلیجان
2016
06
21
167
180
https://econg.um.ac.ir/article_31368_70179ad926c34c172d8f983212136f89.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1395
8
1
معرفی روشی جدید در تفسیر و انتخاب مؤلفه های اصلی برای نقشه برداری از +ETM دگرسانیهای هیدروترمال در تصاویر لندست
محمد
کشکوئی جهرمی
افشین
قشلاقی
تحلیل مؤلفههای اصلی، یک روش آماری چند متغیره در تحلیل دادههای چندبعدی بوده و تفسیر نتایج حاصل از آن با پیچیدگیهای خاص خود همراه است. در این پژوهش، روشی جدید در تحلیل و انتخاب مؤلفههای اصلی تصاویر لندست+ETM، به منظور نقشهبرداری دگرسانی هیدروترمال ارائه شده است. در این روش با تجزیه و تحلیل ریاضی و آماری بردارهای ویژه، سطح معناداری بردارهای ویژه بین باندهای مختلف هر مؤلفه اصلی تعیین شد. مؤلفهای که حاوی حداکثر معناداری طیفی (مقادیر هدف) برای باندهای 1، 3، 5 و 7 و همچنین 5 و 3 است، بهترتیب، بهعنوان مؤلفه اصلی کارآمد در بارزسازی اکسیدهای آهن، کانیهای رسی و کانیهای کربناته انتخاب شد. در مرحله بعد، بر اساس اطلاعات طیفی کانیهای یاد شده بالا، برتری طیفی مؤلفههای اصلی تعیین و سهم هر مؤلفه در بارزسازی این کانیها محاسبه شد. در مرحله آخر با استفاده از نتایج حاصله از تحلیل مؤلفههای اصلی، تصاویر اکسید آهن، کانی رسی و کانیهای کربناته تهیه شد. هر مؤلفه حاوی بخشی از اطلاعات طیفی کانیهای مختلف است و محاسبه سهم هر مؤلفه امکان تعیین پتانسیل طیفی هر PC را فراهم میکند. مؤلفهای که وزن طیفی بالاتری دارد، اطلاعات طیفی بیشتری را در خود جای داده است. در تصویر مورد بررسی، مؤلفه پنجم دارای بیشترین وزن طیفی بوده و حاوی اطلاعات طیفی کانی رسی، اکسیدهای آهن و کانیهای کربناته است. دگرسانی پروپلیتیک و تشکیل کلسیت باعث بارزسازی همزمان این دگرسانی و رگههای کربناته شده است. دگرسانی فیلیک و تشکیل کانیهای رسی با زمینه روشن، باعث بارزسازی همزمان این کانیها با واحدهای کربناته شده است. مناطق منطبق با سنگشناسی آذرین و دگرسانی هیدروترمال بهعنوان مناطق امیدبخش مس پورفیری معرفی شده است.
تحلیل مؤلفه اصلی
تصاویر لندست
دگرسانی هیدروترمال
نقشه برداری
بافت
کرمان
2016
06
21
181
199
https://econg.um.ac.ir/article_31402_6eb62c03c6a172f72bdc99fd2546ac95.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1395
8
1
زمین شیمی عناصر نادر خاکی در کانسارهای فلوریت سازند الیکا، شرق استان مازندران
زهرا
مهربان
بهنام
شفیعی بافتی
غلامحسین
شمعانیان
مطالعه زمین شیمی عناصر نادر خاکی در کانسارهای فلوریت سازند الیکا (تریاس میانی)، محتوای پایین عناصر مذکور را در فلوریت ها (REEs 0/5-18 ppm=∑)، کلسیت ها (REEs 0/5-3 ppm=∑) و سنگهای کربناته میزبان (آهک: REEs 1/8-7 ppm=∑، آهک دولومیتی: REEs 6/5 ppm=∑) نسبت به بازالت ها (REEs 43 ppm=∑) و شیل های تریاس بالایی (REEs 261 ppm=∑) آشکار کرد. تهی شدگی فلوریت ها از عناصر سبک (10-La/Sm=2) و غنی شدگی نسبی آنها از عناصر سنگین (0/08-La/Yb=0/01) در مقایسه با سنگ میزبانهای آهکی (4-La/Yb=0/1-1/5 ، La/Sm=2/5 ) و آهک دولومیتی (La/Yb=0/07-0/4 ، La/Sm=4/28 ) همراه با بی هنجاری مثبت Eu در فلوریت ها، تشکیل کانسارهای فلوریت مورد بررسی را 1- بعد از رسوبگذاری و سنگ شدگی سنگهای کربناته میزبان و 2- توسط محلولهای گرمابی رسوبی زاد واجد شرایط احیایی و دامنه دمایی 200-250 درجه سانتیگراد شبیه کانسارهای نوع دره میسی سی پی غنی از فلوریت مانند ایلینویز-کنتاکی (امریکا) و پناین (انگلستان) معرفی کرد. پژوهش حاضر نشان داد، محتوای پایین مجموع غلظت عناصر نادر خاکی در فلوریت های ته نشست یافته از این محلولها می توانسته ناشی از 1- افزایش pH محلول گرمابی کانه ساز طی برهمکنش با سنگ میزبان کربناته؛ 2- کاهش تدریجی غلظت فعال فلوئور در محلول گرمابی ناشی از کانی سازی نسلهای مختلف فلوریت و 3- محتوای پایین عناصر نادر خاکی سنگهای کربناته میزبان بوده باشد.
عناصر نادر خاکی
فلوریت
الیکا
مازندران
2016
06
21
201
221
https://econg.um.ac.ir/article_31431_75b9e25806c4155f9da06c02de03dd55.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1395
8
1
استفاده از روشهای دورسنجی برای شناسایی رخساره های دگرسانی- کانه زایی در منطقه رامند (استان قزوین)
سید ابوالفضل
عزتی
سید رضا
مهرنیا
کیمیا سادات
عجایبی
منطقه مورد بررسی، بخشی از نوار ماگمایی ارومیه- دختر در زون ساختاری ایران مرکزی است که در جنوب غرب شهرستان بوئینزهرا و جنوب بخش دانسفهان قرار دارد و فاصله آن تا مرکز استان حدود 60 کیلومتر است. منطقه رامند، عمدتاً شامل سنگهای آذرین ریوداسیتی و ریولیتی، توف ریوداسیتی، توف بلورین و گدازههای جریانی ریوداسیتی است. در این منطقه دگرسانی وسیعی به روشنی در پردازش تصاویر ماهوارهای قابل ردیابی و پیگیری است.
حضورکانیهای رسی، بر وجود دگرسانی آرژیلیک در منطقه دلالت دارد؛ که میتواند نشانه خوبی به لحاظ کانیسازی باشد. وجود این دگرسانی در بازدیدهای صحرایی، مطالعه مقاطع نازک و آنالیز XRD نیز بهخوبی مشخص است .واحدهای آذرآواری و آتشفشانی توسط گسلهای اصلی این منطقه شامل گسل کورچشمه، گسل حسنآباد و گسلهای فرعی، قطع شدهاند. این گسلها در امتداد شمالغرب ـ جنوبشرق در منطقه وجود دارند و دگرسانیهای گستردهای در طول گسلها و در سنگهای دیواره رخداده است.
دگرسانیها شامل دگرسانی آرژیلیک، سریسیتیک، پروپیلیتیک و سیلیسی هستند؛ که بهصورت قائم و جانبی منطقهبندی نشان میدهند. بارزسازی زونهای احتمالی دگرسانی در محدوده مورد نظر در مراحل اولیه، بهکمک پردازش دادههای سنجنده ETM به روش کروستا صورت گرفت. همچنین برای تفکیک زون دگرسانی آرژیلیک منطقه، از بین رهیافتهای مختلف، روش مؤلفه اصلی انتخاب شده است.
علاوهبر هاله دگرسانی آرژیلیک، پدیده سیلیسیشدن سنگ میزبان دارای اهمیت بالایی بوده است و شرایط میزبانی فلزات پایه و گرانبها در درون این رخساره تأمین میشود. برای شناسایی دگرسانی سیلیسی، از دادههای سنجنده ASTER استفاده شده که با اعمال روش نسبت باندی، نواحی با احتمال کانیسازی سیلیسی مشخص شدهاند. نتایج مبتنی بر آنالیز دستگاهی (XRD)، تأییدکننده بررسیهای سنجش از دور است. با توجه به بررسیهای انجام شده در این منطقه، دگرسانیهای توأم رسی، اکسیدهای آهن و سیلیسیشدن سنگ دیواره برای پیجویی ذخایر فلزات پایه و گرانبها حایز اهمیت است.
دگرسانی
سنجش از دور
تحلیل مؤلفه اصلی انتخابی (کروستا)
رامند
2016
06
21
223
238
https://econg.um.ac.ir/article_31456_028a7c1df76e969261f8cb092ec6a9aa.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1395
8
1
ژئوکرونولوژی (U-Pb) زیرکن، پتروگرافی، ژئوشیمی و رادیو ایزوتوپهای متاریولیت های برنورد (مرکز زون تکنار- شمال غرب بردسکن)
رضا
منظمی باقرزاده
محمد حسن
کریم پور
جی لنگ
فارمر
چارلز
استرن
ژوزه فرانسیسکو
سانتوس
سارا
ریبیرو
بهنام
رحیمی
محمد رضا
حیدریان شهری
منطقه مورد بررسی، در بخش میانی زون ساختاری تکنار در شمال خرد قاره ایران مرکزی قرار گرفته است. این زون ساختاری از سازند تکنار و کمپلکس پلوتونیک برنورد تشکیل شده است. تشکیلات ولکانوسدیمنت سازند تکنار متشکل از سنگهای آتشفشانی فلسیک (متاریولیت- ریوداسیت و توف ریولیتی) با ضخامت قابل توجه و بههمراه مرمر و ماسهسنگ کمی دگرگونشده، فیلیت، اسلیت و شیست است. کانیشناسی و شیمی اولیه این سنگها بر اثر فرآیندهای ثانویه (دگرگونی ناحیه ای و دگرسانی هیدروترمالی) مورد تغییر قرار گرفته است. بیشترین حجم سنگهای آتشفشانی مورد بررسی در بخشهای زیرین و میانی سازند تکنار بههمراه توفهای لایهای سبز روشن تشکیل شده است. در برخی از نقاط، این مجموعه ولکانوسدیمنت در کنتاکت با کمپلکس گرانیتوئید برنورد مشاهده میشود. سنسنجی کانی زیرکن بهروش (U-Pb) متاریولیتهای سازند تکنار، سن 6/62- ،4/73+ 552/23 میلیون سال قبل (اواخر نئوپروتروزوئیک) را نشان می دهد. εNd(552) زمان تشکیل متاریولیتهای برنورد (مرکز زون تکنار) در گستره 6/98- تا 1/5- قرار میگیرد. عناصر نادر خاکی سبک (LREE) به جز Eu نسبت به عناصر نادر خاکی سنگین (HREE) با شیب ملایمی غنیشدگی نشان می دهند. همچنین، در این متاریولیتها، غنی شدگی در بیشتر عناصر کمیاب ناسازگار (Th,U,Y,K,Rb,Pb, Nd) دیده می شود در حالی که عناصر (Ba,P,Ti,Sr,Zr, Nb) فقیرشدگی شاخصی را در مقایسه با گوشته اولیه نشان می دهند. مشخصه -ایزوتوپی (143Nd/144Nd)i متاریولیتهای منطقه مقدار عددی 0/511701 تا 0/511855 بهدست آمده است. مقدار عددی نسبت i(87Sr/86Sr) متاریولیتهای منطقه برنورد در گستره 0/688949 تا 0/723435، بیانگر دو منشأ مختلف برای گدازه های ریولیتی این منطقه است. با توجه به مطالب بالا و همچنین حجم بالای ولکانیسم در منطقه تکنار، می توان تشکیل آنها را به یک محیط ریفت قارهای مربوط دانست. این ریفت می تواند با ایجاد یک زبانه در گوشته بالایی واقع در زیر پیسنگ شرق ایران در مدت زمان نئوپروتروزوئیک تشکیل شده باشد.
ایزوتوپ
زیرکن
سن سنجی
نئوپروتروزوئیک
برنورد
بردسکن
تکنار
2016
06
21
239
264
https://econg.um.ac.ir/article_31494_70f3d1b8db0b1acf003ce96296153ce1.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1395
8
1
سنگ شناسی، زمین شیمی و منشأ سنگهای آتشفشانی منطقه شمال غرب گناباد
صدیقه
زیرجانی زاده
محمد حسن
کریم پور
خسرو
ابراهیمی نصرآبادی
ژوزه فرانسیسکو
سانتوس
محدوده مورد بررسی، در شرق ایران، شمال بلوک لوت و شمال غرب گناباد واقع شده است. این محدوده شامل برونزدهایی از سنگهای آتشفشانی ائوسن با ترکیب آندزیت تا ریولیتی است که واحد های نیمه عمیق و عمیق گرانیتی تا دیوریتی در آنها نفوذ کرده است. در این بررسی پتروژنز واحدهای آتشفشانی که بیشترین گسترش را دارند، مورد بررسی قرار گرفت. واحدهای پیروکلاستیک و گدازه با دامنه، ریولیت، ریوداسیت، داسیت، آندزیت، تراکیت و تراکی آندزیت در منطقه شناسایی شدند. بافت غالب این واحدها پورفیری، هیالوپورفیری و میکرولیتی و شامل کانیهای پلاژیوکلاز، آلکالیفلدسپار نوع سانیدین، هورنبلند، بیوتیت و کوارتز هستند. بررسیهای ژئوشیمیایی حاصل از این پژوهش، نشان می دهد که این سنگها، ماهیت کالک آلکالن پتاسیم بالا دارد و در محدوده متاآلومینوس و پرآلومینوس قرار می گیرند. سنگهای آتشفشانی غنی شدگی LREE/HREE (LaN/YbN طیفی از 3/53 تا 15/47) و آنومالی منفی Eu. (با متوسط 0/54 =Eu*/EuN) نشان می دهند. پایین بودن نسبت Al2O3/CaO+Na2O+K2O و شواهد ژئوشیمی عناصر نادر خاکی و کمیاب، نشان می دهد که منشأ ماگمای اولیه از پوسته بوده که در طی فرورانش شکل گرفته است. بر اساس نسبت ایزوتوپ اولیه 87Sr/86Sr، ماگمای شکل دهنده واحد های آندزیتی و ریولیتی از ذوببخشی پوسته زیرین نشأت گرفته است.
ایزوتوپ اولیه 87Sr/86Sr
ژئوشیمی
سنگهای آتشفشانی
بلوک لوت
شرق ایران
2016
06
21
265
282
https://econg.um.ac.ir/article_31525_42c2dfd42e52b01b1714227e94758150.pdf