2024-03-29T12:12:21Z
https://econg.um.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=4844
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1394
7
2
مطالعات کانی سازی، ژئوشیمی، سیالات درگیر و ایزوتوپ پایدار گوگرد کانسار Cu-Zn-As باقرق با سنگ میزبان کربناته (شمال شرق انارک)
محمد علی
جزی
محمد حسن
کریم پور
آزاده
ملکزاده شفارودی
کانسار Cu-Zn-As باقرق در شمال شرق شهر انارک و در استان اصفهان قرار دارد. کانیسازی بهصورت دیرزاد، ماهیت چینهکران و بافت و ساخت پرکننده فضای خالی در سنگ میزبان کربناتی رخداده است. کانیشناسی بخش درونزاد شامل کالکوسیت، کالکوپیریت، پیریت، اسفالریت، گالن، انارژیت، باریت و کلسیت و کانیهای بخش برونزاد شامل مالاکیت، آزوریت، کوولیت، کریزوکولا، کالکوسیت، سروزیت، اسمیتزونیت، مس طبیعی، هماتیت، گوتیت و لیمونیت میباشد. سنگ میزبان کربناتی در اطراف زونهای کانهدار متحمل دگرسانیهای دولومیتیشدن و کلسیتیشدن شده است. مس بهعنوان عنصر اصلی ذخیره (با میانگین 28/20 درصد وزنی) و پس از آن عناصر روی (با میانگین تقریبی 1 درصد وزنی) و آرسنیک (با میانگین تقریبی 1 درصد وزنی) میباشند. مطالعات سیالاتدرگیر روی کانی باریت نشان میدهد سیال کانهدار سولفیدی دارای محدوده دمای همگن شدن بین 259 تا 354 درجه سانتیگراد و میزان شوری بین 8 تا 13 درصد وزنی معادل NaCl میباشد. سیال کانهدار در مراحل پایانی کانیسازی با آبهای جوی دچار اختلاط شده و فاز تأخیری غیر سولفیدی کلسیتی با محدوده دمای نسبتاً پایین (78 تا 112 درجه سانتیگراد) و درجه شوری پایین (بین 3 تا 6 درصد وزنی معادل NaCl) را تشکیل داده است. محدوده مقادیر 34Sδ کانی باریت کانسار باقرق بین 13+ تا 14+ در هزار بوده در حالیکه محاسبه مقدار 34Sδ مربوط به سیال کانهدار پس از تصحیح دمایی بین 7- تا 8- در هزار بهدست آمد. منشأ گوگرد باقرق با توجه به شباهت ایزوتوپ باریت با سولفاتهای دریایی کرتاسه، احتمالاً از لایههای تبخیری این دوره زمانی تأمین شده است. این سولفاتها توسط فرآیندهای ترموشیمیایی بهصورت بخشی به گوگرد احیایی با مقدار ایزوتوپی سبکتر (حدود 21 در هزار) تبدیل و جهت تهنشست سولفیدها مورد استفاده قرار گرفته است. کانسار باقرق با توجه به خصوصیاتی همچون سنگ میزبان کربناته، غیاب فعالیت آذرین، بافت پرکننده فضای خالی، دگرسانی دولومیتی،کانیشناسی، ژئوشیمی مادهمعدنی (وجود As و Sb بالا و عدم حضور Bi)، دادههای دماسنجی و مقادیر ایزوتوپ گوگرد، شباهت زیادی با کانسارهای مس با سنگ میزبان کربناته در افریقا و بهویژه نوع سومب (Tsumeb) در نامیبیا نشان میدهد. کانسار باقرق احتمالاً مرتبط با سیالات دگرگونی آزاد شده در حین فازهای کوهزایی مرتبط با بستهشدن اقیانوس نئوتتیس میباشد.
مس
سنگ میزبان کربناته
سیال درگیر
ایزوتوپ پایدار گوگرد
باقرق
2015
12
22
179
202
https://econg.um.ac.ir/article_30724_74afd9556ef0dccaed971e0c91db98e1.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1394
7
2
کانی سازی و توزیع عناصر کمیاب پیریت به کمک تجزیه ریزکاوشگر الکترونی در چاههای اکتشافی محدوده طلای چشمه زرد (استان خراسان رضوی، ایران)
زهرا
اعلمی نیا
محمد حسن
کریم پور
سید مسعود
همام
ناحیه مطالعاتی در شمال استان خراسان رضوی و 45 کیلومتری جنوب نیشابور قرار دارد. رگه های طلادار درون سنگهای گرانیت، گرانودیوریت، گرانودیوریت پورفیری، آندزیت، برش و توف نفوذ کرده اند. رگه ها از جنس کوارتز و کلسیت هستند. مناطق اصلی دگرسانی شامل منطقه سرسیتیک، سیلیسی، پروپلیتیک و منطقه کربنات است. کانی زایی بهطور نزدیکی با دگرسانیهای سیلیسی و سرسیتیک به شکل رگهچه و با منطقه پروپلیتیک به شکل افشان همراه است. کانی شناسی کانیهای باطله کوارتز، کلسدونی، سرسیت، آدولاریا، کلسیت، دولومیت، ایلیت، دیکیت، آلبیت، کائولینیت و کلریت است. کانی زایی رگه ای عمدتاً با رگهچه ها، برش، افشان و استوک ورک همراه هستند. رگهچه ها از پیریت، مارکازیت، آرسنوپیریت و کمتر کالکوپیریت، اسفالریت، گالن، مگنتیت و هماتیت تشکیل شده اند. بیشترین عیار طلا در رگه های سیلیسی دیده می شود. پیریت کانی سولفیدی اصلی در کانی سازی اولیه است. سه نوع پیریت بر اساس ترکیب شیمیایی شناسایی شده است: پیریت خالص، پیریت غنی از آرسنیک و پیریت تیتانیوم- وانادیوم دار. تجزیه های ریزکاوشگر الکترونی بیشترین غلظت آرسنیک، تیتانیوم و وانادیوم را به ترتیب 62/3، 91/3 و 53/0 درصد وزنی در پیریتهای رگه های طلادار نشان می دهند. طلا معمولاً همراه با پیریت آرسنیک دار و پیریت تیتانیوم- وانادیوم دار است. براساس مطالعه بافت و ترکیب پیریتها، رگهچههای پیریت آرسنیک دار همراه با کانیهای سولفیدی آرسنوپیریت، کالکوپیریت، گالن، اسفالریت در دمای بالا و با کاهش دما و فشار، پیریتهای فرامبوئیدال با حاشیه حاوی آرسنیک و طلا شکل گرفته اند و در ادامه پیریتهای درشت تیتان دار بهوجود آمده اند. پیریتهای خالص و تأخیری درشت بلور آخرین فاز کانی ساز در منطقه هستند.
عناصر کمیاب
پیریت
محدوده طلای چشمه زرد
شمال شرق ایران
2015
12
22
203
223
https://econg.um.ac.ir/article_30767_2e0d5ead8b748cd5e685bdc927e15c0e.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1394
7
2
پترولوژی شیستهای آبی و متاگری وک های امتداد گسل ترکمنی- اوردیب (منطقه ترکمنی، جنوب شرق انارک)
فرشته
بیات
قدرت
ترابی
سنگهای دگرگونی منطقه ترکمنی از شیست آبی و متاگری وک تشکیل یافتهاند و در امتداد گسل ترکمنی- اوردیب همراه با واحدهای سنگی پالئوزوئیک برونزد دارند. شیستهای آبی ترکمنی از مجموعه کانیهای آلبیت، اکتینولیت، وینکایت و اپیدوت تشکیل شدهاند. در اثر دگرگونی پسرونده شیستهای آبی در شرایط دما- فشار رخساره شیست سبز، کانیهای اکتینولیت و اپیدوت تشکیل شدهاند. در متاگری وکها مجموعه کانیهای آلبیت، اپیدوت، کلریت، فنژیت ± گارنت یافت میشوند. در اثر رخداد دگرگونی پسرونده در شرایط رخساره شیست سبز کانیهای اپیدوت و کلریت در متاگری وکها تشکیل شدهاند. ماهیت ماگمای سازنده پروتولیت شیستهای آبی این منطقه برمبنای محتوای عناصر کمیاب و کمتحرک، یک بازالت تولئیتی بوده است. شیستهای آبی از LREE بیشتری نسبت به HREE برخوردار هستند. عناصر LIL در این نمونه ها دارای مقادیر زیاد با نوسان قابل توجه هستند. آنومالی منفی عناصر HFS نظیر Nb، Hf، Zr و Ti در شیستهای آبی ترکمنی مشاهده میشود. روندهای REE این سنگها شباهت نزدیکی به بازالتهای حوضههای پشتکمان دارند. بر اساس نسبت Nb/La و مقادیر عناصر کمیاب، ماگمای سازنده پروتولیت شیستهای آبی ترکمنی از یک اسپینل لرزولیت گوشته لیتوسفری با درجات ذوببخشی پایین تا متوسط منشأ گرفته است. فرآیندهای مرتبط با فرورانش پوسته اقیانوسی پالئوتتیس موجب غنیشدگی گوشته بالای اسلب فرورنده و متاسوماتیسم کربناته آن گردیدهاند.
شیست آبی
گسل ترکمنی- اوردیب
فرورانش
پالئوتتیس
ایران مرکزی
2015
12
22
225
241
https://econg.um.ac.ir/article_30798_0a04ba3cf4f837816f466a82d8c9806f.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1394
7
2
شیمی کانی گارنت در پگماتیت ها و سنگهای دگرگونی منطقه همدان
احمد
احمدی خلجی
زهرا
طهماسبی
محدوده همدان بهطور عمده متشکل از سنگهای دگرگونی و پلوتونیک مزوزوئیک است. در این منطقه از غرب به شرق بهترتیب واحدهای متمایزی از تودههای نفوذی، سنگهای دگرگونی مجاورتی و رگههای پگماتیتی و آپلیتی رخنمون دارند که در برخی مناطق این سنگها حاوی گارنت میباشند. بر اساس مطالعات انجام شده ترکیب اصلی گارنت در شیستهای کمری و پگماتیتهای ابرو از نوع آلماندین (گارنت غنی از آهن) و به مقدار کمتر اسپسارتین (گارنت غنی ازمنگنز) است که این دو نوع گارنت به گروه پیرالسپیت معروفند. الگوی منطقهبندی گارنت در سنگهای دگرگونی (شیستها و هورنفلسها) با سنگهای آذرین (پگماتیت) تغییرات متفاوتی از مرکز به حاشیه نشان میدهد. بهطوری که ترکیب گارنت بهترتیب از مرکز به حاشیه در شیستها از Alm0.63, Prp0.07, Sps0.24, Grs0.05 تا Alm0.71, Prp0.09, Sps0.13, Grs0.05در هورنفلسها از Alm 0.79, Prp0.14, Sps 0.06, Grs0.07تا Alm0.8, Prp0.13, Sps 0.05, Grs0.01 و در پگماتیتها، از Alm0.73, Prp0.015, Sps0.24, Grs0.07 تا Alm0.7, Prp0.011, Sps0.28, Grs0.00 تغییر میکند. شواهد پتروگرافی نظیر همراهی تورمالین با گارنت پگماتیتها و آندالوزیت با گارنت سنگهای دگرگونی مجاورتی و شیمیکانی گارنت (افزایش Mn در هسته گارنت شیستها و کاهش آن در هسته گارنت پگماتیت، کاهش عنصر Mg در مرکز گارنت پگماتیت و افزایش آن در هسته گارنت شیستها، خطی بودن Ca, Al از حاشیه به مرکز در هورنفلسها) و تقریباً 10 درصد گارنت پیروپ حاکی از منشأ گرفتن گارنت موجود در شیستها و هورنفلسها از یک سیستم بسته (دگرگونی مجاورتی) و ماگمایی بودن آن در پگماتیتهاست.
همدان
دگرگونی
گارنت
منطقه بندی
2015
12
22
243
258
https://econg.um.ac.ir/article_30825_eaa6f0c4e9a500696214f1c29ba8cb2f.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1394
7
2
مطالعه کانه زایی سولفیدی در سنگهای اولترامافیک مجموعه افیولیتی فاریاب، جنوب کرمان
محمد علی
رجب زاده
فاطمه
آل سعدی
مجموعه افیولیتی فاریاب در 140 کیلومتری شمال شرق بندرعباس در جنوب غرب زون مکران واقع شده است. این افیولیت از نظر ماهیت سنگ شناسی به دو بخش ماگمایی شمالی و دیرگداز جنوبی حاصل از سنگهای باقی مانده از ذوببخشی گوشته فوقانی قابل تقسیم است. کانه زایی محدود سولفیدی در افقهای مختلف سنگ شناسی بخش شمالی صورت گرفته است. مطالعات پتروگرافی نشانگر ایجاد کانیهای سولفیدی در دو نسل می باشد. در نسل اول، کانیهای اولیه ماگمایی بهصورت بی شکل با بافت افشان و به شکل بیندانهای و در نسل دوم، کانیهای ثانویه در اثر عملکرد سیال گرمابی به شکل رگهچه ای در امتداد شکستگیهای سنگهای سیلیکاتی بهوجود آمده اند. کانیهای سولفیدی اولیه از نوع پیروتیت، پنتلاندیت و کانیهای سولفیدی ثانویه اغلب شامل دیژنیت و پیریت می-باشند اسپینل های کروم دار همراه در سنگهای اولترامافیک به دو صورت انتشاری و توده ای دیده میشوند. میزان Cr#[100*Cr/(Cr+Al)] در نوع انتشاری از72 تا 74 و در نوع توده ای بین 82 تا 85 در تغییر است. همچنین میزان Mg#[100*Mg/(Mg+Fe+2)] به ترتیب برای نوع انتشاری بین 29 تا 33 و برای نوع توده ای بین 53 تا 58 است. این ترکیب شیمیایی متناسب با اسپینل های کروم داری هستند که از ماگمای بونینیتی در جایگاه زمین ساختی فوق فرورانش شکل می گیرند. کانیهای سیلیکاتی سنگهای میزبان اغلب از نوع کلینوپیروکسن (دیوپسید و اوژیت) با Fs3-4،En45-48 ،Wo47-50 اولیوین با 95-Fo92 و ارتوپیروکسن (انستاتیت تا برونزیت) باEn85-87 میباشند. سنگهای میزبان سولفید از نوع ورلیت و کلینوپیروکسنیت هستند. مطالعات پتروگرافی نشانگر افزایش میزان و اندازه کانیهای سولفیدی با ازدیاد میزان کانی کلینوپیروکسن در سنگ میزبان است.
سولفید
کانه زایی
سنگ اولترامافیک
افیولیت
فاریاب
2015
12
22
259
276
https://econg.um.ac.ir/article_30856_3cb3687b8399a11caacf9b0f5f0e8483.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1394
7
2
تکامل سیال گرمابی در کانسار مس- طلای پورفیری دالی با استفاده از مطالعات ریزدماسنجی میان بارهای سیال
علیرضا
زراسوندی
فاطمه
اسدی
هوشنگ
پورکاسب
فرهاد
احمدنژاد
حسن
زمانیان
کانسار مس- طلای پورفیری دالی در بخش مرکزی کمان ماگمایی ارومیه- دختر در شهرستان دلیجان، استان مرکزی واقع شده است. در این منطقه پورفیری های کانه دار میوسن با ترکیب غالب دیوریت و کوارتز دیوریت در امتداد شمال غرب-جنوب شرق درون سنگهای آندزیت تا آندزیت بازالت جایگیر شده اند. همچنین سیال گرمابی باعث غلبه بر فشار لیتوستاتیک در گسلها و شکستگیها شده و این گسلها میزبان گسترده و متنوعی از رگه ها و رگهچه های کانه های کوارتزی با بافت استوک ورک گردیده اند. مشاهدات صحرایی و پتروگرافی صورت گرفته نشان می دهد که: پنج گروه اصلی رگه همراه با سه نسل کانه زایی در منطقه وجود دارد. همچنین پتروگرافی سیالات درگیر نشان می دهد که در کانسار دالی هفت گروه سیال درگیر شامل سیال درگیر تک فازی غنی از مایع (IA)، تک فازی غنی از بخار(IB) ، دوفازی غنی از مایع (مایع + بخار) (IIA)، دوفازی غنی از بخار (بخار + مایع) (IIB)، سیال درگیر شور ساده (مایع + بخار + هالیت) (IIIA)، سیال درگیر شور حاوی کانی اپک (مایع + بخار + هالیت + پیریت + کالکوپیریت + هماتیت)(IIIB) و سیال درگیر چندفازی (مایع + بخار + هالیت + سیلویت + هماتیت + مگنتیت + پیریت + کالکوپیریت ± اریتروسیدریت)(IIIAB) قابل مشاهده می باشند. مطالعات دماسنجی نشان می دهد که محدوده دمای همگن شدگی نهایی و شوری برای سیال درگیر دوفازی غنی از مایع و غنی از بخار ˚C460 تا 140 و Wt.%NaCl 25 تا 0 و برای سیالات شور ساده، شور حاوی کانی اپک و سیالات درگیر چندفازی ˚C620 تا300 و Wt.%NaCl 75 تا 30 می باشد. همچنین فشار و عمق برای سیالات درگیر دوفازی غنی از مایع و غنی از بخار bar500 تا 100 و km 2 تا 4/0 و برای سیالات شور ساده، شور حاوی کانی اپک و سیالات درگیر چندفازی bar620 تا 200 و km3 تا 8/0 می باشد. سیالات درگیر چندفازی با بیشترین فراوانی دمای همگن شدگی در گستره ˚C620 تا 420 و بیشترین فراوانی شوری در گستره Wt.%NaCl 75 تا 70 نشان دهنده اولین سیالاتی هستند که سبب تشکیل کانسار دالی شده اند. سیالات ماگمایی دمای همگن شدگی و شوری بالایی دارند، اما شکستگیها باعث اختلاط سیالات ماگمایی و جوی و تشکیل میان بارهای IIBبا دما و شوری پایین تر سیال ماگمایی می گردند. نتایج مطالعات نشان می دهد که در کانسار دالی فرآیندهای جوشش، سرد شدن، اختلاط و واکنش سیال- سنگ صورت گرفته است. مطالعه سیالات درگیر نمونه های کوارتزی حاصل از سیال کانه ساز در زون های دگرسانی پتاسیک و کوارتز- سرسیت- پیریت، کاهش درجه حرارت را از پهنه پتاسیک ˚C620 تا 300 به سمت کوارتز- سرسیت- پیریت ˚C480 تا 160 نشان می دهد که مطابق با سایر نهشته های پورفیری در جهان است.
سیال درگیر
دگرسانی
جوشش
مس- طلای پورفیری
کمان ماگمایی
دالی
2015
12
22
277
306
https://econg.um.ac.ir/article_30890_4bdcfca969260603616ce28bcc9b3d88.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1394
7
2
تلفیق داده های زمین شناسی، کانی سازی و مطالعات ژئوفیزیکی IP/RS کانسار ماهور- شمال غرب دهسلم، بلوک لوت
آرش
گورابجیری پور
محسن
مباشری
منطقه اکتشافی ماهور، یک سیستم پلی متال مس، روی و نقره است. کانیسازی در ماهور به دو صورت رگه ای و انتشاری نمود دارد. این منطقه در بلوک لوت و در غرب دهسلم واقع است. سنگشناسی منطقه ماهور مشتمل بر بازالت، آندزیت، داسیت، ریولیت و آذرآوریهاست. این مجموعه در ائوسن پایانی – الیگوسن زیرین مورد هجمه توده هایی با ترکیب دیوریت تا کوارتز دیوریت قرار گرفته است. زون های دگرسانی در منطقه شامل آرژیلیک، سیلیسی، کوارتز- سریسیت- پیریت، کلریتی و پروپیلیتیک است. میزبان رگههای معدنی رخنمون یافته در کانسار ماهور سنگهای با ترکیب داسیتی است، که روندی شمالی – جنوبی دارند. رگه های کانی سازی با روند NNE-SSW و شیب 85 تا 90 درجه دیده می شوند. کانیهای اولیه شامل پیریت، کالکوپیریت، اسفالریت، گالن، تتراهدریت، کوارتز و کانیهای ثانویه مالاکیت، آتاکامیت، آزوریت و گوتیت است. ناهنجاریهای بالایی از عناصر مس (تا ppm 60417)، روی (تا ppm 250438) و نقره (تا ppm 1988) در محدوده مورد مطالعه نمود دارد. برداشتهای IP/RS به منظور تعیین موقعیت و گسترش کانی سازی سولفیدی و اکسیدی در عمق انجام شد. خط مبنای مطالعات ژئوفیزیکی شمال شرق- جنوب غرب (N 7˚ E) هم روند با رگه معدنی و پروفیل ها عمود بر این روند طراحی شده اند. مقدار شارژابیلیته به msce40 می رسد که حاکی از وجود سولفید و کانیهای فلزات پایه در منطقه است. در کانسار ماهور دو زون مقاومت ویژه بالا و کم قابل تشخیص است. زون مقاومت ویژه بالا تا ohm.m350 در شبه مقاطع، مرتبط با زونهای کمتر خردشده است. زون دارای مقاومت ویژه کمتر در ارتباط با زونهای به شدت خرد شده میباشد. بهطور کلی برداشتهای شارژابیلیته در منطقه ماهور وجود دو زون نا هنجاری در شمال شرق و دیگری در جنوب غرب محدوده را بهوضوح نشان می دهد. 6 گمانه حفر شده در محل نا هنجاری معرفی شده مطالعه و در فواصل 1 متری از مغزه ها نمونه ژئوشیمیایی اخذ گردید. بیشترین ناهنجاریها همراه با آلتراسیون کوارتز- سرسیت- پیریت، سیلیسی، کلریت و مناطق با گسترش شدید اکسیدهای آهن ثانویه است.
شارژابیلیته
مقاومت ویژه
چاه نگاری
ماهور
بلوک لوت
2015
12
22
307
325
https://econg.um.ac.ir/article_30925_75a41fc796e4107c823bc1cfa05c39e3.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1394
7
2
زمین شناسی و نحوه تشکیل پلاسرهای تیتانیوم دار ناحیه دره جوگز بالا در منطقه فنوج، استان سیستان و بلوچستان
سید جواد
مقدسی
جواد
یزدی
پلاسرهای تیتانیوم دار منطقه فنوج در فاصله 35 کیلومتری شمال شهرستان فنوج در جنوب باختری استان سیستان و بلوچستان واقع است. منطقه مورد مطالعه بخش کوچکی از پیکره افیولیتی فنوج - مسکوتان (رمشک) با سن کرتاسه پسین را تشکیل می دهد. اکتشافات مقدماتی و نیمه تفصیلی در منطقه فنوج نشان داده است که ناحیه دره جوگز بالا پرعیارترین ناحیه تیتانیومدار در منطقه فنوج است. واحدهای هورنبلند گابرو و الیوین گابرویی منطقه، سنگ مادر پلاسرهای تیتانیومدار ناحیه دره جوگز بالا هستند و از نظر کانیشناختی شامل پلاژیوکلازهای دگرسانشده، کلینوپیروکسن، الیوین و آمفیبول می باشند. ایلمنیت مهمترین کانه تیتانیوم دار در واحدهای سنگی ذکر شده است. مطالعات کانیشناختی نشان می دهد که بخش سنگین رسوبات تیتانیومدار ناحیه دره جوگز بالا عمدتاً شامل ایلمنیت است و کانیهای تیتانومگنتیت، روتیل و اسفن نیز به مقدار جزئی حضور دارند. بررسی میزان تمرکز کانی ایلمنیت در رسوبات رودخانه ای همچنین نشان می دهد که با افزایش فاصله از سنگ مادر، میزان تمرکز افزایش پیدا می کند و در پاییندست به حداکثر مقدار خود میرسد. شواهد زمین شناسی نشان می دهد که پلاسرهای تیتانیوم دار ناحیه دره جوگز بالا در اثر تخریب و هوازدگی سنگهای مادر گابرویی حاوی کانیهای تیتانیوم دار، و تمرکز و نهشته شدن آنها در بستر رودخانه جوگز بالا تشکیل شده اند.
پلاسرهای تیتانیوم دار
ایلمنیت
دره جوگز بالا
فنوج
2015
12
22
327
341
https://econg.um.ac.ir/article_30969_483ae48f14ec24a2205493e8cfd09199.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1394
7
2
مطالعه سیالات درگیر و ایزوتوپ های پایدار گوگرد، شواهدی بر منشأ کانسار سرب - نقره آهنگران، جنوب شرق ملایر
محمد
معانی جو
معصومه
وفایی زاد
فرهاد
آلیانی
کانسار سرب و نقره آهنگران در غرب ایران در استان همدان و در فاصله 25 کیلومتری جنوب شرقی شهر ملایر واقع شده است. سنگ میزبان کانسار آهنگران عمدتاً سنگهای کربناتی کرتاسه زیرین است که به صورت دگرشیب بر روی سنگهای ژوراسیک قرار گرفته اند. کانه های اصلی شامل گالن، کالکوپیریت، پیریت، کانیهای اکسیدآهن و پیروتیت و کانیهای باطله شامل باریت، دولومیت، کلریت، کلسیت و کوارتز می شود. کانی سازی به صورت پرکننده فضای خالی، رگه ای، رگهچها ی، توده ای، پراکنده و جانشینی می باشد. دگرسانی شامل سیلیسی شدن، سریسیتی شدن و دولومیتی شدن است. بر اساس مطالعات سیالات درگیر بر روی کانی کوارتز و کلسیت، انواع سیالات درگیر اصلی عبارتند از: I: دو فازی مایع-گاز (L+V)،II : دو فازی گاز - مایع (V+L)، III: چهار فازی L+V+CO2 (L+V)،IV : دی اکسیدکربن CO2 (L+V) و V: سه فازی L+V+Sy. دمای همگنشدگی سیالات درگیر اولیه نشان می دهد که کانی سازی در محدوده دمای 130 تا 320 درجه سانتی گراد (میانگین C° 200) رخ داده است. در حالیکه محدوده شوری آنها از 10 تا 15 درصد وزنی معادل نمک طعام است. نهایتاً درجه حرارت و شوری سیالات درگیر کانسار آهنگران مشابه کانسارهای سرب و روی نوع ایرلندی است. مقادیر δ34S در پیریت و گالن به ترتیب در محدوده 5/25- تا 6/11 در هزار و 3/6- تا 5/8- در هزار و مقادیر δ34S باریت نیز در محدوده 26+ تا 2/27+ درهزار و مقادیر δ34SH2S سیال در حال تعادل با کانیهای گالن در محدوده 9/2- تا 4/6- در هزار و پیریت 4/9 تا 9/27 در هزار می باشد. مقادیر δ34S باریت نزدیک مقادیر سولفات دریای کرتاسه است و سولفات آب دریا میتواند منشأ باریت باشد. در حالیکه مقادیر δ34SH2Sگالن در یک محدوده باریک قرار دارند که می تواند بیانگر آن باشد که منشأ اصلی گوگرد احیای ترموشیمیایی سولفات است.
سرب و نقره
سیال درگیر
ایزوتوپ پایدار گوگرد
نوع ایرلندی
کانسار آهنگران
ملایر
2015
12
22
343
367
https://econg.um.ac.ir/article_31008_b26dd6ef0d2271d2bcb0629dd01d1b8b.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1394
7
2
کانی شناسی و ژئوشیمی زغال سنگهای ژوراسیک معدن قشلاق، البرز شرقی
غلامحسین
شمعانیان
سیده فاطمه
حسینی اشلقی
زون ساختاری البرز در شمال ایران، میزبان تعداد مهمی از کانسارهای زغالسنگ است. معدن زغالسنگ قشلاق یکی از این کانسارهاست که در 35 کیلومتری آزادشهر قرار دارد. چینههای زغالدار در منطقه معدنی قشلاق در بخش میانی سازند شمشک تظاهر دارند که بهطور عمده از شیل ، سیلتسنگ و ماسهسنگ تشکیل شده است. زغالسنگهای قشلاق با مقادیر نسبتاً کم گوگرد مشخص میشوند که نشاندهنده نهشت در محیطهای مردابی و دریاچهای است. کوارتز، کائولینیت، مونتموریلونیت، آلبیت، مسکویت و ایلیت کانیهای اصلی در این زغال سنگها هستند. پیریت بهصورت بلورهای وجهدار تا بدون وجه و گاه تجمعات فرامبوییدی در زغال سنگ پراکنده است. تعیین میل ترکیبی عناصر به بخش آلی/ غیرآلی زغالسنگ با استفاده از ضریب همبستگی بین عناصر و خاکستر انجام شد. در کانیها Si، Al، Ti، Fe، K، Na، Zn، Ga، Zr، Rb و Nb حضور دارند. Sr، Pb و Ni همراهی دوگانهای با هر دو بخش دارند. غلظت اغلب عناصر جزئی در نمونههای زغالسنگ قشلاق در مقایسه با غلظتهای متداول جهانی بیشتر است که سرب و نیکل با بیشترین غنیشدگی مشخص میشوند.
زغال سنگ
کانی شناسی
ژئوشیمی
عناصر جزئی
البرز شرقی
قشلاق
2015
12
22
369
383
https://econg.um.ac.ir/article_31059_254da3bc3501359d0363fcdca4bf3ad3.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1394
7
2
بررسی ارتباط ساختاری ـ زایشی کانی سازی مس در مناطق خضرآباد و شهر بابک: با استفاده از آنالیزهای Fry و Fractal
علیرضا
زراسوندی
بابک
سامانی
هوشنگ
پورکاسب
زهرا
خورسندی
یعقوب
جلیلی شاه منصوری
مناطق کانه دار خضرآباد و شهربابک به ترتیب واقع در استانهای یزد و کرمان، در کمربند آتشفشانی ـ نفوذی ایران می باشند که دارای پتانسیل کانهزایی مس با عیار مطلوب هستند. توده های گرانیتوئیدی با نفوذ در واحدهای رسوبی کرتاسه و سکانس آتشفشانی ـ رسوبی بعد از آن (ائوسن ـ میوسن)، کانه زایی مس پورفیری و اسکارن سازی را در منطقه باعث شده اند. هدف از انجام این تحقیق بررسی نقش کنترل کننده های ساختاری بهخصوص گسلهای امتدادلغز بزرگ و گسلهای ثانویه مرتبط با آنها در جایگیری کانسارهای مس پورفیری است. آنالیز Fry و Fractal بهعنوان روشهای مکمل جهت ایجاد این ارتباط در فهم چگونگی توزیع مکانی و ارزیابی ذخایر معدنی به کار رفته است. بهطور کلی روند عمومی تجمع کانیایی در مناطق خضرآباد و شهربابک بهصورت NW/SE ، NE/SW می باشد و همخوانی نسبتاً خوبی را با روند شکستگیهای غالب منطقه با ماهیت کششی نشان می دهد، نتایج آنالیز Fry و Fractal نشاندهنده همبستگی خوبی بین چگونگی توزیع مکانی اندیسهای مس و روند عمومی شکستگیها و گسلها می باشد. بهطور کلی نتایج حاصله نشان می دهد که جایگیری این تودهها به همراه کانهزایی مس با زایش عمدتاً پورفیری، در یک شکستگی و یا فضای کششی1 صورت گرفته که این زونهای کششی مابین گسلهای راستالغز فرعی ناشی از یک مؤلفه دگرشکلی اصلی تشکیل شده است. لذا شناسایی این زونهای کششی و توده های گرانیتوئیدی جایگیر شده در آنها می تواند بهعنوان یک الگوی اکتشافی جهت کانسارسازی مس در مناطق خضرآباد و شهربابک مدنظر قرار گیرد.
کانه زایی مس
مس پورفیری
کنترل کننده های ساختاری
آنالیز Fry
Fractal
2015
12
22
385
402
https://econg.um.ac.ir/article_31086_c2cb07fcc6bfc282d432c78c286c190b.pdf