2024-03-29T00:31:09Z
https://econg.um.ac.ir/?_action=export&rf=summon&issue=4818
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1392
5
2
پترولوژی و سن سنجی زیرکن به روش U-Pb در توده های نفوذی مناطق A، C جنوبی و دردوی، معدن سنگ آهن سنگان خواف
عباس
گل محمدی
محمد حسن
کریم پور
آزاده
ملکزاده شفارودی
سید احمد
مظاهری
معدن سنگ آهن سنگان خواف در 300 کیلومتری جنوبشرقی مشهد، در شرق کمربند آتشفشانی- نفوذی خواف- کاشمر- بردسکن قرار دارد. توده های گرانیتوئید در سه محدوده معدن سنگ آهن سنگان شامل نواحی A، C جنوبی و دردوی مورد مطالعه قرار گرفتند. سه توده نفوذی بیوتیت هورنبلند مونزونیت پورفیری، بیوتیت سینیت و سینوگرانیت در مناطق مورد مطالعه شناسایی شد. براساس روابط قطعشدگی صحرایی، عدم وجود گارنت اسکارن و مگنتیت در مرز این توده ها و آلترهشدن آنها توسط محلول کانه دار بعدی، این توده های گرانیتوئیدی از اسکارن مگنتیت دار قدیمترند. سن سنجی زیرکن به روش U-Pb سن آنها را 42 میلیون سال قبل (ائوسن میانی) تعیین میکند. مقدار پذیرفتاری مغناطیسی آنها بین SI5-10×310 تا SI5-10×900 است، بنابراین متعلق به گرانیتوئیدهای سری مگنتیت (اکسیدان) و از نوع I هستند. براساس بررسیهای ژئوشیمیایی، توده های نفوذی عمدتاً از نوع متاآلومینوس، منیزیمی، آلکالیکلسیک تا آلکالیک و شوشونیتی تا اولتراپتاسیک می باشند. غنیشدگی نسبی عناصر LREE نسبت به HREE و عناصر LILE (Sr, Cs, Rb, K and Ba) نسبت به HFSE (Nb, Ta, Ti, Hf, Zr) مؤید تشکیل ماگما در زون فرورانش است. این ماگما از ذوببخشی اندک (کمتر از 1) یک منشأ لرزولیتی گارنت- اسپینل دار (با مقدار کم گارنت) حاصلشده که با پوسته قاره ای آلودگی پیدا کرده است. وجود اندک گارنت بهعنوان کانی باقیمانده در منشأ این توده ها با نسبت پایین (La/Yb)N (29/6 تا 73/34) توجیهپذیر است. مقدار بالای نسبت Rb/Sr و LILE/HFSE و مقدار بالای K2O، Th و Nb نقش اختلاط پوسته قاره ای را روشن می کند. بررسیهای پترولوژیکی و تعیین سن دقیق توده های نفوذی موجود در معدن سنگان بهعنوان بخشی از کمربند آتشفشانی- نفوذی خواف- کاشمر- بردسکن، به شناخت هرچه بهتر جایگاه تکتونوماگمایی این کمربند و نیز چگونگی ارتباط توده های نفوذی با کانی سازی برای اکتشاف بیشتر در آینده کمک خواهد کرد.
معدن سنگان
پترولوژی توده های نفوذی
سن سنجی زیرکن
مناطق A، C- جنوبی و دردوی
2014
01
21
155
174
https://econg.um.ac.ir/article_29186_25cdf67477b0c63920bc83ca1149a787.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1392
5
2
محاسبه موازنه جرم در زون های دگرسانی گرمابی کانسار مس پورفیری سرچشمه
محمد
معانی جو
محمد
مستقیمی
کانسار مس پورفیری سرچشمه در استان کرمان و در 65 کیلومتری جنوبغرب رفسنجان واقع شده است. کانسار سرچشمه در کمربند ارومیه - دختر و بخش جنوبشرقی آن یعنی کمربند دهج- ساردوئیه قرار دارد. کانسارسازی در سرچشمه با نفوذ یک استوک گرانودیوریتی به سن میوسن میانی در سنگهای آتشفشانی- رسوبی دارای راندگی و گسلخوردگی مربوط به اوایل ترشیری حادثشده است. در این پژوهش، دگرسانی پتاسیک نسبت به سنگ تازه (غیر دگرسان) حاصل از قسمتهای عمقی توده نفوذی، فیلیک نسبت به پتاسیک، آرژیلیک نسبت به فیلیک و دگرسانی پروپیلیتیک نسبت به آندزیت های دگرساننشده اطراف کانسار از دیدگاه تغییرات جرمی و تحرک پذیری عناصر در طول فرآیندهای گرمابی مورد بررسی قرار گرفته اند. در زون پتاسیک، به واسطه حضور فلدسپارهای پتاسیم دار و افزایش Fe حاصل از دگرسانی بیوتیت های اولیه غنیشدگی در مقدار Fe2O3 و K2O به خوبی دیده میشود، غنی شدگی Cu و Mo به کانی سازی کالکوپیریت، بورنیت و مولیبدنیت در این زون بستگی دارد. در زون فیلیک نیز به علت خروج سدیم، کلسیم و منیزیم از سنگهای آلومینوسیلیکاته و تبدیل فلدسپارهای پتاسیم دار به سریسیت و کوارتز؛ غنیشدگی در SiO2 و تهیشدگی در CaO، MgO، Na2O و K2O قابل مشاهده است. در زون آرژیلیک نیز اکسیدهای Al2O3، CaO، MgO، Na2O و MnO دارای غنی شدگی میباشنـد، غنی شدگی در مقدار Al2O3 می تواند ناشی از تشکیل کائولینیت و ایلیت در این زون باشد. غنیشدگی SiO2، Al2O3 و CaO در دگرسانی پروپیلیتیک کانسار را می توان به تشکیل کلریت، اپیدوت و کلسیت به عنوان کانیهای معرف این زون نسبت داد.
مس پورفیری
سرچشمه
دگرسانی
موازنه جرم
غنی شدگی و تهی شدگی
2014
01
21
175
199
https://econg.um.ac.ir/article_29220_10fd4b91b0f4ec0d7a016bf1e6ed5adc.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1392
5
2
مطالعه کانه زایی منگنز همراه با مجموعه آمیزه رنگین افیولیت نیریز در منطقه آباده طشک استان فارس با استفاده از داده های کانی شناسی و ژئوشیمیایی
محمد علی
رجب زاده
نازنین
زمان ثانی
نهشتههای معدنی منگنز بهطور پیوسته در انواع سیماهای سینژنتیک، دیاژنتیک و اپیژنتیک همراه با چرتهای رادیولاریتی مجموعه آمیزه رنگین افیولیت نیریز در منطقه آباده طشک در شرق استان فارس تشکیل شدهاند. دادههای میکروسکپی و XRD بر روی کانسنگهای منگنز، نشانگر کانیشناسی ساده ترکیبات منگنز است. پسیلوملان و براونیت بهعنوان ترکیبات اولیه منگنز در سیمای سینژنتیک بهصورت نواری با سیلیس بیشکل و کوارتز در محیط رسوبی تشکیل شدهاند. کانیهای براونیت و بیکسبیت بهصورت نهشتههای عدسیشکل، نشانگر سیمای دیاژنتیک میباشند که در محل چینها طی فرآیند دیاژنز ایجاد شدهاند. کانیهای پیرولوزیت، اوروریت و رانشئیت نیز بهعنوان کانیهای اصلی حاصل از تحرک و رسوبگذاری مجدد منگنز با بافت شکافهپرکن طی فرآیندهای سوپرژن در چرتهای رادیولاریتی میزبان در افقهای فوقانی بهصورت اپیژنتیک تشکیل شدهاند. کانسنگهای منگنز شامل مقادیر پایین TiO2 (012/0-078/0 درصد)، Fe/Mn (02/0-06/0) و Al2O3 (019/0-92/0 درصد) و نسبتهای بالایی از Si/Al (53/15-46/427) هستند. همچنین پایینبودن مقدار عناصر جزئی Co (31-131 ppm)، Cu (49-277 ppm ) و Ni (86-193 ppm) بههمراه نابهنجاریهای منفی Ce و مثبت Eu، مجموع اندک REE و غنیشدگی LREE در مقایسه با HREE نشانگر تشکیل ترکیبات اولیه منگنز همراه با چرتهای میزبان در محیطهای مجاور پشتههای میاناقیانوسی و در امتداد مجراهای بروندمی سیال گرمابی کف دریا میباشند
منگنز
افیولیت نیریز
کانی شناسی
ژئوشیمی
آباده طشک
2014
01
21
201
214
https://econg.um.ac.ir/article_29248_8c37000bcdc999f43f7b048779e55fcd.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1392
5
2
پترولوژی و ژئوشیمی سنگهای مافیک و گرانیت های A2 میشو در جنوب شرقی مرند، شمال غرب ایران
مریم
آهنکوب
احمد
جهانگیری
محسن
مؤید
تودههای نفوذی میشو در دامنه جنوبی گسل شمالی تبریز و در منتهاالیه شرقی ارتفاعات میشو، در شمالغرب تبریز برونزد دارند. با بررسیهای صحرائی، سنگشناسی و ژئوشیمیائی در منطقه، دو تیپ سنگی مافیک و اسیدی تفکیک شدهاند. سنگهای مافیک شامل گابروهایی هستند که از نظر کانیشناسی حاوی پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن، اولیوین همراه با اوپاک فراوان میباشند و توده اسیدی شامل گرانیتهای آلکالن با ترکیب کانیشناسی فلدسپات پتاسیک، کوارتز، پلاژیوکلاز بههمراه مقادیر کمی بیوتیت و آمفیبول میشوند. سنگهای مافیک دارای غنیشدگی LREEs نسبت به HREEs و همچنین غنیشدگی نسبی از LILEs و تهیشدگی از عناصر HFSEs میباشند. علایم ژئوشیمیایی گابروها دلالت بر تشکیل این سنگها در نتیجه تأثیر متقابل منبع گوشته تهیشده با یک پلوم گوشتهای بالاآمده میکند. این در حالی است که سنگهای گرانیتی دارای ماهیت آلکالن، متاآلومینوس تا پرآلومینوس هستند که بهطور نسبی غنیشدگی از LILEs بهویژه Rb و Th و فقیرشدگی از عناصر Nb، Sr، Eu، Ba و Ti نشان میدهند. علایم ژئوشیمیایی گرانیتها به گرانیتهای تیپ A و زیرگروه A2 تعلق دارد که در طی فعالیتهای تکتونیکی کششی پس از برخورد در حاشیه قارهای فعال از ذوب پوستهای تحتانی تشکیل شدهاند.
سنگ شناسی
ژئوشیمی
شمال غرب ایران
گرانیت نوع A2
گابرو تولئیتی
شرق میشو
2014
01
21
215
233
https://econg.um.ac.ir/article_29272_03c872ce8720094608aee4229675b6ac.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1392
5
2
کانی شناسی، ژئوشیمی و خاستگاه کانسار آهن ظفرآباد کردستان با استفاده از داده های عناصر جزئی و نادر خاکی کانی مگنتیت
مهرداد
براتی
میثم
قلی پور
کانسار آهن ظفرآباد در 12 کیلومتری شمال غرب شهر دیواندره و در حاشیه شمالی زون آذرین- دگرگونی سنندج- سیرجان واقع شده است. این ذخیره، عدسی تا صفحه ای شکل بوده و درون یک زون بُرشی و در سنگهای میزبان کالک شیستی و آهکی تشکیل شده است. مگنتیت با بافت توده ای، کاتاکلاستی و جانشینی، کانه اصلی این کانسار است، هر چند پیریت و سایر کانیهای سولفیدی نیز در آن پیدا می شوند. آزمایشهای اندازه گیری عناصر اصلی، جزئی و کمیاب به روشهای ICP-MS و ICP-AES انجام گردید. براساس نسبتهای عناصر جزئی نمونه های کانسنگ مگنتیتی و نمودارهای ((Ni/(Cr+Mn به Ti+V و Ca+Al+Mn به Ti+V) مشخص شد که کانسار ظفرآباد در محدوده کانسارهای اسکارنی قرار می گیرد. نمودارهای عنکبوتی رسمشده، یک سیر نزولی و یکنواخت از عناصر LREE بهسمت عناصر HREE، را همـراه با آنومـالی های منفی از Eu (میانگین 06/0ppm) و Ce (میانگین 94/0ppm ) نشـان می دهد. همچنین مقایسه الگوی توزیع عناصر نادر خاکی مگنتیت های ظفرآباد با انواع مختلف کانسارهای آهن نشان میدهد که الگوی عناصر نادر خاکی در ظفرآباد، شباهت بیشتری به کانسارهای نوع اسکـارنی دارد. تحلیل مؤلفههای محاسبهشده برای REE نشان میدهد که سیالات گرمابی مؤثر در کانه زایی، عمدتاً منشأ ماگمایی داشته و طی فرآیندهای تفریق و تبلور توده های آذرین عمقی بهصورت یک فاز سیال آهن دار تشکیل و تزریق آن درون سنگهای کربناتی، پیدایش اسکارن آهن دار را به دنبال داشته است.
ظفرآباد
زون بُرشی
مگنتیت
عناصر نادر خاکی
آبهای ماگمایی
اسکارن
2014
01
21
235
254
https://econg.um.ac.ir/article_29306_b7a6ba393de6eb97a567fe533abc2afc.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1392
5
2
تعیین همبستگی فضایی بین موقعیت گسلها و کانسارها با استفاده از روشهای زمین آماری با مطالعه موردی در استان یزد
مصطفی
دهقانی احمدآباد
سید حسین
مجتهدزاده
علیرضا
یاراحمدی بافقی
تعیین محدوده های مستعد بهمنظور مطالعات اکتشافی کانسارها، یکی از مهمترین مراحل پی جویی در مقیاس ناحیه ای است. روشهای مختلفی برای مشخصکردن این نواحی وجود دارد که از پی جوییهای ژئوفیزیکی و ژئوشیمیایی تا روشهای سنجش از دور و روشهای پیچیده آماری تغییر می کند. با توجه به فرضیه وجود ارتباط فضایی در الگوی پراکندگی کانسارها با ایالت های فلززایی، کمربندهای فلززایی، عوامل ساختاری و تکتونیکی از جمله خطواره ها، گسلها، و غیره، می توان روابط و تفسیرهایی را در این باره ارائه داد و از این نشانه ها در اکتشافات مقدماتی برای محدودکردن نواحی مستعد مطالعه بهعنوان روشهای جدید استفاده کرد. روش مورد استفاده در این پژوهش، روش زمینآماری است. این روش با در نظرگرفتن موقعیت فضایی گسلها و کانسارهای فلزی اکتشافشده (موردمطالعاتی کانسارهای فلزی استان یزد) بهعنوان داده های اولیه و کمّیکردن ارتباطات فضایی (اتوکورولاسیون) موجود، انجام شده است. بررسیها بر روی تعداد 807 گسل اصلی و فرعی و تعداد 76 کانسار فلزی که عمدتاً از منشأ هیدروترمال بودند، انجامگرفت. برای انجام این تحقیق، پس از جمع آوری اطلاعات در محیط نرمافزاری ArcViewGIS بهمنظور انجام بررسیهای زمینآماری، متغیر ناحیه ای (فاصله گسلها و کانسارها) توسط زیر برنامه ای در نرم افزار Mathematica منظم سازی گردید. عملیات واریوگرافی روی داده ها برای یافتن ساختار فضایی و مطالعات زمینآماری انجام شده در نرمافزار Surpac نشانداد که فرضیه وجود ارتباط فضایی برای متغیر ناحیه ای تعریفشده صادق است. عمده بررسیها در این تحقیق مربوط به عملیات واریوگرافی بهمنظور تعیین جهت عمومی و شعاع تأثیر گسلها و کانسارهااست. نمودار واریوگرام های رسمشده، احتمال وجود کانسارها را بهصورت تابع امتداد گسلها و فاصله از آنها بیان می کند. بدینصورت که واریوگرام های جهتی و نقشه واریوگرام رسمشده، بهترین امتداد را برای بررسیهای بیشتر اکتشافی بهصورت امتداد موازی با آنها در آزیموت 130 و با فاصله تأثیر 64 کیلومتر معرفی می کند. با مشخصشدن ساختار فضایی در جهات گوناگون، محدوده کانی زایی گسلها و همچنین تعداد کانسارهای مرتبط با مهمترین گسلها مشخص شده است.
کانسار
گسل
زمین آمار
واریوگرام
استان یزد
2014
01
21
255
265
https://econg.um.ac.ir/article_29351_0f20a6b38b9234b6bbdc29d585e8462a.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1392
5
2
زمین شناسی، کانی سازی، ژئوشیمی ایزوتوپ Rb-Sr و Sm-Nd، سن سنجی U-Pb و توده های نفوذی مرتبط با کانی سازی کرتاسه منطقه کلاته آهنی، جنوب غرب گناباد
محمد حسن
کریم پور
آزاده
ملکزاده شفارودی
محراب
مرادی نقندر
جی لنگ
فارمر
چارلز
استرن
منطقه اکتشافی کلاته آهنی در 27 کیلومتری جنوبغرب گناباد در استان خراسان رضوی قرار گرفته، از نظر تقسیمات ساختاری در شمال بلوک لوت واقع شده است. زمین شناسی منطقه شامل سنگهای رسوبی دگرگونشده سازند شمشک است که توده های نفوذی نیمهعمیق مونزونیتی در آنها نفوذ نموده اند. این توده های نفوذی در نمونه های کمتر آلتره، دارای پذیرفتاری مغناطیسی کمتر از SI 5-10×25 است که نشان می دهد از نوع گرانیتوئیدهای سری ایلمنیت و احیایی هستند. آلتراسیون های آرژیلیک، سیلیسی، پروپیلیتیک و هماتیتی در سنگهای دگرگونی و توده های مونزونیتی دیده می شود و زون آرژیلیک، مهمترین آلتراسیون منطقه است. کانی سازی منطقه در سطح به شکل دو رگه سیلیسی- سولفیدی با امتداد شمالغربی- جنوبشرقی دیده می شود که بخش اعظم کانیهای سولفیدی اکسید شده اند. در مطالعه مغزه ها، کانی سازی رگهچهای و افشان در توده های مونزونیتی و سنگهای دگرگونی اطراف شناسایی شد. 8 نوع رگهچه و رگه در مطالعات زیرسطحی مشخص شد که بیشترین تراکم آنها تا 38 عدد در متر در واحد بیوتیت مونزونیت پورفیری است. کانیهای اولیه شامل پیریت، کالکوپیریت، گالن، اسفالریت و کانیهای ثانویه شامل مالاکیت، کریزوکولا، هماتیت و گوتیت همراه با باطله کوارتز و سیدریت است. ناهنجاریهای بالای ژئوشیمیایی از عناصر مس، سرب، روی، قلع، آرسنیک و طلا در رگه ها و رگهچه های کانی سازی در سطح زمین و مغزه ها دیده می شود، بهطوریکه حداکثر مس تا بیش از 6/0 درصد، آرسنیک، سرب و روی تا بیش از 1 درصد، طلا تا 150 میلیگرم در تن و قلع تا 133 گرم در تن اندازه گیری شد. لازم به ذکر است مقدار قلع در رگه ای در شمال محدوده (رودگز) تا بیش از 1 درصد می رسد.
براساس شواهد آلتراسیون، کانی سازی و ژئوشیمی، احتمالاً کانی سازیهای قلع با گرانیتوئیدهای احیایی کرتاسه در ارتباط است. براساس سن سنجی بهروش U-Pb در کانی زیرکن، سن توده های مونزونیتی مرتبط با کانی سازی منطقه کلاته آهنی معادل 109 میلیون سال (کرتاسه تحتانی) است. مقادیر نسبت 87Sr/86Sr اولیه (710189/0 تا 710647/0) و نسبت 143Nd/144Nd اولیه (512113/0 تا 512270/0) در این توده ها نیز نشأت گرفتن ماگما از پوسته قاره ای را نشان می دهد.
بدون شک این پژوهش پنجره ای متفاوت از فعالیتهای ماگمایی بلوک لوت و جایگاه تکتونوماگمایی آن و کانی سازی قلع- مس مرتبط با آن را در شرق ایران مشخص کرده که می تواند گامی برای اکتشاف هرچه بیشتر این نوع کانی سازی و توده های نفوذی مربوط به آن در دیگر نقاط بلوک لوت باشد.
بلوک لوت
کلاته آهنی
کانی سازی
ژئوشیمی
سن سنجی زیرکن
ایزوتوپ های رادیوژنیک
کرتاسه
2014
01
21
267
290
https://econg.um.ac.ir/article_29382_684532fc480aaaa6264042ce12cf48a1.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1392
5
2
ژئوشیمی و کانی شیمی توده گابرویی شاه آباد، شمال غرب نورآباد، استان لرستان
رضا
زارعی سهامیه
امیر علی
طباخ شعبانی
سید وحید
شاهرخی
نسرین
بارک
تودههای گابرویی ایزوتروپ که در غرب شاهآباد در مرز زونهای زاگرس و سنندج- سیرجان رخنمون دارد از الیوین گابرو، گابرو و تروکتولیت تشکیل شده است. همبری این تودهها با سنگهای متاولکانیک و اسلیت و آهکهای ژوراسیک، تکتونیکی و گسله است ولی در جنوب با اولترامافیکهایی که بهعنوان بخشی از سکانس افیولیتی معرفی شدهاند، عادی است. پلاژیوکلاز، کلینوپیروکسن و الیوین، کانیهای اصلی، و مگنتیت، تیتانومگنتیت و سرپانتین، کانیهای فرعی و ثانوی این سنگها هستند. نتایج تجزیه میکروپروب نشان میدهد ترکیب پلاژیوکلاز لابرادوریت، کلینوپیروکسن اوژیت دیوپسید و الیوین از نوع کریزولیت است. این توده، سرشت کالکآلکالن و متاآلومین دارد و ترکیب برخی از عناصر کمیاب و همچنین کلینوپیروکسنهای آن در نمودارهای متمایزکننده محیط تکتونیکی، دلالت بر تشکیل آنها در محیط کوهزایی مرتبط با قوس دارد. فزون بر این، الگوی عنکبوتی عناصر این توده، تهیشدگی Ti، Nb، Zr و P را نشان میدهد که از ویژگیهای شاخص محیطهای مرتبط با زون فرورانش محسوب میشود. بنابراین، با توجه به نشانههای زمینشناسی، ژئوشیمیایی و کانیشناسی میتوان تشکیل گابروهای شاهآباد را بهعنوان بخشی از سکانس افیولیتی در یک سیستم سوپراسابداکشن توجیه نمود.
گابرو
کلینوپیروکسن
الیوین
پلاژیوکلاز
زون سنندج- سیرجان
شاه آباد
لرستان
2014
01
21
291
305
https://econg.um.ac.ir/article_29411_a8bdcc1fdce59807a5214a7df9df4e7b.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1392
5
2
ژئوشیمی و کانی شناسی لیستونیت میزبان کانی سازی جیوه و مقایسه آن با انواع نابارور در ناحیه طوره، غرب شهر خوی
علی
امامعلی پور
مستوره
یوسفی
مهدیه
کریملو
دگرسانی سنگهای اولترامافیک افیولیتی، تشکیل لیستونیت و کانی سازیهای همراه، از پدیدههای جالب در فلززایی افیولیت خوی بهشمار میرود. بهنظر میرسد چرخههای گرمابی مسؤول کانیسازی، از سیستمهای زمینگرمایی که متعاقب فعالیت آتشفشانی اسیدی تا حدواسط نئوژن- پلیئستوسن بهوجود آمدهاند، منشأ گرفتهاند. بازپویایی سرپانتینیت برشی با محلولهای گرمابی، به دگرسانی گرمابی سیلیسی- کربناته و تشکیل لیستونیت منجر شده است. اهمیت این دگرسانیها بهدلیل کانی سازیهای جیوه- طلای همراه آنهاست. بر پایه بررسیهای کانیشناسی میکروسکپی، آنالیزهای XRD، ویژگیهای ژئوشیمیایی و روابط صحرایی، سه نوع لیستونیت شامل انواع سیلیسی، سیلیسی- کربناته و کربناته شناخته شده است. رخداد جیوه طوره در پیوند با لیستونیت نوع سیلیسی که بیربیریت نیز نامیده می شود، تشکیل شده است. زون های دگرسانی، کنترل ساختاری دارند و به همبریهای گسله شیل (مارن) / سرپانتینیت محدود می شوند. از نظر کانیشناسی، لیستونیت سیلیسی عمدتاً از کانیهای کوارتز، کلسدونی، اوپال و هیدروکسیدهای ثانوی آهن تشکیل شده است. منیزیت، دولومیت، کلسیت و کانیهای رسی از فازهای فرعی هستند. بهسمت لیستونیت های سیلیسی- کربناته و کربناته، از مقدار کانیهای سیلیسی کاسته و به مقدار کانیهای کربناته افزوده می شود. روابط صحرایی زمینشناسی و وجود کانی فلزی کرم اسپینل باقیمانده در لیستونیت ناحیه طوره سنگ میزبان اولترابازیکی را تأیید می کند.
بر پایه بررسی ژئوشیمیایی، میانگین مقادیر SiO2، Fe2O3، MgO و L.O.I بهعنوان تشکیلدهنده های اصلی لیستونیت سیلیسی بهترتیب برابر 6/82، 99/6، 02/1 و 74/3 درصد وزنی می باشند. در میان عناصر کمیاب، میانگین مقادیر Hg، Pb، As و S بهترتیب برابر ppm 2/646، ppm 7/517، ppm 1/ 329 و ppm 281 بهدست آمده است.
در این پژوهش، تغییرات جرم (افزایش و کاهش) عناصر اصلی و فرعی در طول فرآیند دگرسانی در ناحیه طوره با استفاده از معادلۀ Gresens مورد بررسی قرار گرفته است. لیستونیت سیلیسی سینابردار، در K2O, Al2O3 ,SiO2 و Hg غنیشده و در MgO و MnO کاهش یافته است. نوع سیلیسی- کربناته در ,Al2O3, Na2O ,CaO K2O و TiO2 غنی شدگی و در MgO، MnO، P2O5، SiO2، Cr2O3 و Fe2O3 کاهیدگی نشان می دهد. نوع کربناتی نیز در مقادیر CaO و Sr افزایش، و در مقادیر SiO2 MgO, Na2O، Al2O3، Fe2O3، TiO2 و MnO کاهش نشان می دهد.
خوی
طوره
سرپانتینیت
دگرسانی
لیستونیت
بیربیریت
تغییرات جرم
جیوه
2014
01
21
307
324
https://econg.um.ac.ir/article_29460_b26cd1b2bf5df93fd5d779e78f57d3de.pdf
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2008-7306
1392
5
2
کانی سازی و دگرسانی گرمابی سامانه رگه ای تجرود، جنوب نیشابور
محسن
علیخانی
غلامحسین
شمعانیان
محمد
جعفری زنگلانلو
سامانه رگهای تجرود در 190 کیلومتری جنوبباختری مشهد و در بخش جنوبی زون سبزوار واقع شده است. سنگ دیواره رگهها شامل مجموعهای از سنگهای آتشفشانی حدواسط تا اسیدی ائوسن است. کانیسازی از نوع پرکننده فضای خالی است و بهصورت رگهها، رگهچهها و برشهای گرمابی تظاهر دارد. بر پایه ویژگیهای صحرایی و بافتی، سه مرحله اصلی کانیسازی تشخیص داده شد. مرحله I بهطور عمده از کوارتز، پیریت، کالکوپیریت و مگنتیت تشکیل شده است. مرحله II که دارای همان مجموعه کانیایی مرحله اول است، مهمترین مرحله کانیسازی از نظر حجم میباشد. مرحله III با نوارهای تکراری کوارتز و کلسیت با مقادیر ناچیزی از کانیهای سولفیدی مشخص میشود. دگرسانی گرمابی در اطراف رگهها توسعه یافته و در نزدیکی رگهها از شدت بیشتری برخوردار است. ترسیم شاخص دگرسانی ایشیکاوا (AI) در مقابل شاخص کلریت- کربنات- پیریت (CCPI)، موسوم به نمودار جعبهای دگرسانی، سه روند اصلی دگرسانی را نشان میدهد. مجموعه دگرسانی گرمابی کوارتز، آدولاریا، کلریت، ایلیت، کلسیت و اپیدوت که سامانه رگهای تجرود را دربرگرفته، از صعود محلولهای گرمابی با pH نزدیک به خنثی تا کمی قلیایی تشکیل شده است. ویژگیهای کانیشناسی، دگرسانی و زمینشیمیایی منطقه مورد مطالعه و مقایسه آن با کانسارهای اپیترمال نشان می دهد که سامانه رگه ای تجرود در یک محیط اپیترمال نوع سولفیدیشدن پایین تشکیل شده است.
اپی ترمال
دگرسانی گرمابی
شاخصهای دگرسانی
سولفیدی شدن پایین
تجرود
2014
01
21
325
339
https://econg.um.ac.ir/article_29487_a7c1ba986f22cd07e3be7292bf74179a.pdf