TY - JOUR ID - 40226 TI - رخساره‌های کانسنگ، کانی‌ شناسی، دگرسانی، ژئوشیمی و الگوی تشکیل کانسار باریت- روی-سرب-مس ونکان (سوکان)، شمال شرق سمنان JO - زمین شناسی اقتصادی JA - ECONG LA - fa SN - 2008-7306 AU - پزشکی قره چه, فرزانه AU - موسیوند, فردین AU - رضایی کهخائی, مهدی AU - فردوست, فرج الله AD - گروه پترولوژی و زمین‌شناسی اقتصادی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 13 IS - 1 SP - 29 EP - 55 KW - باریت-‌روی-‌سرب-‌مس KW - سولفید توده ای آتشفشان زاد KW - کوروکو KW - ونکان KW - سوکان KW - رخساره کانه دار KW - سمنان DO - 10.22067/econg.v13i1.82657 N2 - کانسار باریت-‌روی-‌سرب-‌مس ونکان (سوکان) با سنگ میزبان توف، توف ­شیلی، گدازه آندزیتی و تراکی ­آندزیت به سن ائوسن در شمالی‌ترین بخش از کمربند ماگمایی شمال ایران مرکزی در شمال‌شرق سمنان واقع‌شده است. توالی میزبان از پایین به بالا شامل سه واحد سنگی است: 1) واحد غنی از سنگ‌های رسوبی شامل کنگلومرا، سنگ آهک و ماسه‌سنگ، 2) واحد غنی از گدازه حاوی سنگ ­هایی با ترکیب حدواسط تا اسیدی، آندزیت و تراکی­ آندزیت به همراه میان‌لایه­ هایی از شیل و 3) واحد غنی از توف شامل توف‌های داسیتی، توف ریولیتی و توف­ شیلی. منطقه معدنی ونکان در ناودیسی با روند محوری شمال‌شرقی-جنوب‌غربی قرار دارد. کانه ­زایی در کانسار ونکان به‌صورت سه افق کانه زایی دیده می­ شود. افق اول و اصلی کانه ­زایی که در یال شمال­ غربی ناودیس قرار دارد، شامل کانسار ونکان 1 بوده که از پایین به بالا از پنج رخساره کانه ­دار تشکیل شده است: 1) رخساره رگه-‌رگچه ­ای، 2) کانسنگ سولفید توده ­ای، 3) کانسنگ باریت لایه­ ای، 4) کانسنگ لایه ­ای- نواری سولفیدی و 5) رخساره نواری رسوبی-‌برون‌دمی. کانسار ونکان 2 واقع در یال جنوب­ شرقی دارای رخساره ­های 1) رگه-‌رگچه­ ای و برشی و 2) نواری رسوبی-‌برون‌دمی است. بافت ماده معدنی اغلب شامل رگه-‌رگچه­ ای، توده­ ای، برشی،  نواری-‌لامینه و دانه ­پراکنده است. کانی‌های اولیه و اصلی در ماده معدنی به ترتیب شامل باریت، اسفالریت، گالن، پیریت، کالکوپیریت و مارکاسیت و کانی‌های ثانویه مالاکیت، کریزوکولا، گوتیت، لیمونیت، اسمیت­زونیت و سروزیت هستند. دگرسانی عمده در کانسار ونکان در سنگ دیواره کمرپایین از نوع کلریتی و سریسیتی و به مقدار کمتر اپیدوتی، آرژیلیکی و سیلیسی است. طبق پژوهش‌های انجام‌شده، به‌نظر می­ رسد کانسارهای باریت-‌فلزات ­پایه ونکان بر اساس مقایسه با انواع مختلف کانسارهای سولفید توده ­ای آتشفشان‌زاد، بیشترین شباهت را با کانسارهای نوع کوروکو نشان می­ دهند. UR - https://econg.um.ac.ir/article_40226.html L1 - https://econg.um.ac.ir/article_40226_2f2ce056ef2cea94aa41c1763130406f.pdf ER -