دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
12
3
2020
11
21
بررسی سنگ شناسی و جایگاه زمینساختی کانسار مس پورفیری سرچشمه، با تأکید بر گرانودیوریت و کوارتز چشمی پورفیری
269
297
FA
محمد
معانی جو
0000-0001-7843-419X
گروه زمینشناسی، دانشکده علوم، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، کدپستی 33391-65174، ایران
maanijou@yahoo.com
محمد
مستقیمی
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
mo.mostaghimi@gmail.com
مهدی
عبدالهی ریسه
مجتمع معدنی مس سرچشمه، شرکت ملی صنایع مس ایران، رفسنجان، ایران
abdollahy_m@nicico.com
علی اصغر
سپاهی
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران
sepahi@basu.ac.ir
10.22067/econg.v12i3.80951
کانسار مس پورفیری سرچشمه در بخش جنوبشرقی کمربند ارومیه-دختر و در کمربند دهج-ساردوئیه واقعشده است. این کمربند با روند شمالغربی-جنوبشرقی در استان کرمان واقعشده و بیشترین حجم ماگماتیسم و نیز کانیسازی پورفیری را به خود اختصاص داده است. رخنمونهای سنگی در محدوده معدن شامل استوک گرانودیوریتی سرچشمه و پورفیری دانهریز تأخیری، تودههای نفوذی گرانودیوریتی و کوارتز چشمی پورفیری، ولکانیتها یا سنگ میزبان آندزیتی و دایکهای هورنبلند پورفیری، بیوتیت پورفیری و فلدسپـار پورفیری با ترکیب دیوریتی است. همچنین تودههای نفوذی گرانودیوریتی و کوارتز چشمی پورفیری پیش از تودههای نفوذی کانیساز (از جمله سرچشمه پورفیری و پورفیری دانهریز تأخیری) تزریق شدهاند. بر اساس بررسیهای سنگشناسی و ژئوشیمیایی، تودههای نفوذی گرانودیوریتی و کوارتز چشمی پورفیری در محدوده سنگهای گرانودیوریتــی حاصل از یک ماگمـــای کالکآلکالن قرار میگیرند و لذا تودههای نفوذی مورد بررسی از نوع پرآلومینوس و پتاسیم بالا هستند. غنیشدگی عناصر LREE نسبت به HREE و عناصر LILE نسبت به HFSE، تشکیل ماگما را در پهنه فرورانشی تأیید میکند؛ همچنین نسبتهای عناصر نادر خاکــی و کمیاب (از جمله: Ba/Nb، Ba/Ta، Sr/Y و ...) بیانگر آن است که این تودههای نفوذی در یک پهنه فرورانشی و از یک کمان ماگمایی غنیشده حاصل شدهاند که این غنیشدگی میتواند ناشی از متاسوماتیسم شدید منبع گوشتهای با میزان پایین ذوببخشی محل منشأ و آلودگی ماگما با مواد پوستهای و همچنین ماگماهای کالکآلکالن حاصل از میزان زیاد ذوببخشی یا حاصل ذوببخشی پوسته اقیانوسی نئوتتیس باشد. محیط زمینساختی کانسار سرچشمه و تودههای مورد بررسی، بیانگر یک محیط پس از بــرخوردی است که کانیسازی در آن صورتگرفته است.
کانسار مس پورفیری سرچشمه,گرانودیوریت,کوارتز چشمی پورفیری,فرورانش,محیط پس از برخوردی
https://econg.um.ac.ir/article_39292.html
https://econg.um.ac.ir/article_39292_8026741ea40b3d96ea92230468c331a8.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
12
3
2020
11
21
زمین شناسی، کانی شناسی، ساخت و بافت، زمین شیمی و منشأ کانسار اکسید آهن-آپاتیت گلستان آباد (خاور زنجان)
299
325
FA
شیوا
کردیان
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
shivakordian@znu.ac.ir
میر علی اصغر
مختاری
0000-0002-5359-416X
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
amokhtari@znu.ac.ir
حسین
کوهستانی
0000-0002-3031-9042
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
kouhestani@znu.ac.ir
سمیه
ویسه
آزمایشگاه های مرکز پژوهش های کاربردی علوم زمین سازمان زمین شناسی و اکتشافات معدنی کشور، کرج، ایران
somayeh.veyseh@gmail.com
10.22067/econg.v12i3.79628
کانسار اکسید آهن-آپاتیت گلستانآباد یکی از کانهزاییهای آهن در کمربند فلززایی طارم-هشتجین است که در فاصله حدود 30 کیلومتری خاور شهر زنجان قرارگرفته است. واحدهای سنگی موجود در این منطقه عبارت از توالی آتشفشانی-رسوبی مربوط به زیرعضو آمند سازند کرج به همراه تودههای نفوذی با ترکیب کوارتز مونزودیوریت، پیروکسن کوارتز مونزودیوریت و کوارتز دیوریت پورفیری است. تودههای نفوذی کوارتز مونزودیوریت و پیروکسن کوارتز مونزودیوریت دارای ماهیت کالکآلکالن پتاسیم بالا بوده و از نوع متآلومین و I-type هستند. این تودهها در محیط تکتونوماگمایی حاشیه فعال قارهای تا پس از برخورد تشکیل شدهاند. کانهزایی اکسید آهن-آپاتیت در کانسار گلستانآباد بهصورت عدسیها و رگه-رگچههای اکسید آهن-آپاتیت در داخل توده نفوذی کوارتز مونزودیوریتی و پیروکسن کوارتز مونزودیوریتی و به مقدار کم در داخل سنگهای آتشفشانی-رسوبی ائوسن مجاور توده نفوذی تشکیلشده است. کانههای اصلی در این کانهزایی شامل مگنتیت، آپاتیت و اکتینولیت است. ساخت و بافتهای موجود شامل رگه-رگچهای، نواری، تودهای، بِرشی، دانهپراکنده، استوکورک، جانشینی، بازماندی و پُرکننده فضاهای خالی است. کانسار اکسید آهن-آپاتیت گلستانآباد شباهتهای زیادی با ذخایر آهن نوع کایرونا از نظر مجموعه کانیشناسی، ساخت و بافت ماده معدنی، دگرسانی سنگ دیواره و زمینشیمی نشان میدهد.
کانه زایی اکسید آهن-آپاتیت,نوع کایرونا,عناصر کمیاب خاکی,پهنه طارم,گلستان آباد,زنجان
https://econg.um.ac.ir/article_39293.html
https://econg.um.ac.ir/article_39293_2d6181e79b4400aa3dfb59438d57a365.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
12
3
2020
11
21
ژئوشیمی و اسپکتروسکوپی رامان آگات های سه قلعه، شمالغرب بیرجند (ایران مرکزی)
327
339
FA
مهدی
رضائی کهخائی
0000-0002-1816-2740
گروه پترولوژی و زمین شناسی اقتصادی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
rezaei@shahroodut.ac.ir
حدیثه
آقائی قوجه
گروه پترولوژی و زمین شناسی اقتصادی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
hadiseaghaei@gmail.com
فرج الله
فردوست
گروه پترولوژی و زمین شناسی اقتصادی، دانشکده علوم زمین، دانشگاه صنعتی شاهرود، شاهرود، ایران
faraj_fardoost@yahoo.com
10.22067/econg.v12i3.79434
آگاتهای منطقه سهقلعه در 120 کیلومتری شمالغرب بیرجند واقعشده است و بخشی از پهنه ساختاری ایران مرکزی محسوب میشوند. این آگاتها اغلب از نوع ژئود به رنگهای سفید، سبز و زرد (با قطر کمتر از 20 سانتیمتر) بوده و در سنگهای آتشفشانی از نوع توف، بازالت و آندزیت به سن ائوسن تا الیگوسن مشاهده میشوند. مشاهدات میکروسکوپ پلاریزان و اسپکتروسکوپی رامان آشکارکرد که آگاتهای منطقه سهقلعه اساساً از لایههای کلسدونی، موگانیت (با پیک cm<sup>-1</sup> 501) و کوارتزین (با پیک cm<sup>-1</sup> 464) تشکیل شدهاند. وجود موگانیت و کوارتزین در این نمونهها بیانگر تشکیل آگاتها در محیط خشک و غنی از مواد قلیایی و سولفات است که این امر با همراهی کلسیت در آنها تأیید میشود. نتایج تجزیه ژئوشیمیایی این آگاتها نشان میدهد که آنها دارای مقادیر SiO<sub>2</sub> بین 78/95 تا 9/98 درصد وزنی با مقادیر جزئی CaO، Fe<sub>2</sub>O<sub>3</sub>، Al<sub>2</sub>O<sub>3</sub> وNa<sub>2</sub>O هستند. در نمودارهای نرمالیزه شده نسبت به کندریت و گوشته اولیه، این آگاتها شیب منفی ملایمی نشان میدهند و مقدار عناصر آنها کمتر از سنگهای آتشفشانی میزبان است. فراوانی عنصر U در آنها برابر یا حتی در آگاتهای قرمز بیشتر از سنگهای میزبان است. دلیل این امر آزادشدن همگام عناصر Si و U ناشی از دگرسانی سنگهای میزبان و بهدنبال آن تبدیل U به یون uranyl و تشکیل پیوند با سطح تترائدرهای سیلیس است. شباهت در طرحهای عناصر کمیاب آگاتها و سنگهای آتشفشانی نشان میدهد که این عناصر توسط گردش سیالات در طول دگرسانی همزمان و/یا پس از فعالیت آتشفشانی تحرک پیدا کردهاند و سبب تشکیل آگاتهای منطقه سهقلعه شدهاند.
اورانیوم,ژئوشیمی,اسپکتروسکوپی رامان,آگات,سه قلعه,خراسان جنوبی,ایران مرکزی
https://econg.um.ac.ir/article_39294.html
https://econg.um.ac.ir/article_39294_c4e2c14ab465bcd7c418471ae16bffa3.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
12
3
2020
11
21
پراکندگی و توزیع ژئوشیمیایی عناصر کمیاب و کانساری در کانسار رگه ای چاه مسی، شمال شهربابک
341
358
FA
سارا
درگاهی
0000-0002-6882-2276
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
s.dargahi@uk.ac.ir
مریم
سروری زاده
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
maryamana1392@gmail.com
محسن
آروین
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه شهید باهنر کرمان، کرمان، ایران
arvin@uk.ac.ir
10.22067/econg.v12i3.71791
کانسار رگهای چندفلزی چاهمسی در کمربند مس کرمان و مجموعه ماگمایی ارومیه-دختر واقعشده است. در این محدوده، سنگهای میزبان شامل سنگهای آتشفشانی و آذرآواری است که بهشدت تحتتأثیر دگرسانی گرمابی پروپیلیتیک با چیرگی کربنات-کلریت قرار گرفتهاند. کانیهای پیریت، کالکوپیریت، گالن و اسفالریت، سولفیدهای اصلی در ذخیره چاهمسی هستند که با دگرسانی سیلیسی و رسی همراه میشوند. همچنین در بخش سوپرژن و زون اکسیدان، کالکوسیت، مالاکیت، کوولیت، آزوریت و اکسیدها و هیدروکسیدهای آهن دیده میشود. در بررسی ضرایب همبستگی عناصر به روش پیرسون، بیشترین میزان ضریب همبستگی مربوط به عناصر Pb-Zn و Ag-Au با میزان بیشتر از 7/0 است و در درجه بعدی اهمیت زوج عناصر Cu-Ag، Cu-Fe، Cu-Au و Fe-Ag با میزان ضریب همبستگی بیشتر از 6/0 قرار میگیرند؛ درحالیکه همبستگی عنصر Mo با دیگر عناصر ضعیف است. تحلیل خوشهای نیز نتایج مشابهی بهدست میدهد. بهنظر میرسد، فراوانی رگههای حاوی کانهزایی عناصر فلزی سرب، روی و طلا اغلب در ترازهای سطحیتر رخداده است؛ درحالیکه رگههای حاوی کانهزایی مس و نقره، علاوهبر ترازهای سطحی، در ترازهای عمقیتر نیز دارای تمرکزهای قابلتوجهی هستند. این یافتهها بیانگر احتمال وجود عیارهای قابلقبول در عمق بیشتر کانسار چاهمسی و در نتیجه الزام ادامه عملیات حفاری است. عیار بالای عنصر مولیبدن در ترازهای سطحی به نظر میتواند بهعلت همپوشانی هالههای ژئوشیمیایی اولیه رگههای مختلف و یا تأثیر میزان پیریت، درجه pH و درجه قلیائیت سیال بوده باشد.
ضریب همبستگی,منطقه بندی,کانسار رگهای,چندفلزی,چاه مسی,کمان ماگمایی ارومیه-دختر
https://econg.um.ac.ir/article_39295.html
https://econg.um.ac.ir/article_39295_41591d109e85b91c8ffcfeb8ac9169df.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
12
3
2020
11
21
باتولیت گرانیتوئیدی صاحب، شمال کردستان؛ شواهدی از ماگماتیسم کرتاسه-پالئوسن در پهنه سنندج-سیرجان
359
376
FA
فرید
عبداللهی
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
farid.abdolahi@znu.ac.ir
قاسم
نباتیان
0000-0001-7721-9156
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
gh.nabatian@gmail.com
جیان وی
لی
گروه علوم زمین، دانشگاه ووهان، ووهان، چین
jwli@cug.edu.cn
مریم
هنرمند
دانشکده علوم زمین، دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان، زنجان، کدپستی ۶۶۷۳۱-۴۵۱۳۷، ایران
m.honarmand@iasbs.ac.ir
محمد
ابراهیمی
0000-0003-0639-5704
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه زنجان، زنجان، ایران
ebrahimi@znu.ac.ir
10.22067/econg.v12i3.80773
باتولیت گرانیتوئیدی صاحب در شمال استان کردستان و از دیدگاه تقسیمبندی ساختاری ایران، در پهنه دگرگونی-ماگمایی سنندج-سیرجان قرار دارد. این باتولیت متشکل از چندین فاز نفوذی با ترکیب کوارتزمونزودیوریت، کوارتزمونزونیت و مونزوگرانیت است. یک دسته دایکهای دیابازی نیز باتولیت صاحب را قطع کردهاند. بر اساس بررسیهای پتروگرافی باتولیت گرانیتوئیدی صاحب از کانیهای اصلی ارتوکلاز، پلاژیوکلاز، کوارتز، آمفیبول و بیوتیت، با نسبتهای مختلف تشکیلشده است. بافتهای شاخص در این باتولیت گرانولار، پوئیکیلیتیک و میرمکیتی هستند. ویژگیهای کانیشناسی باتولیت گرانیتوئیدی صاحب قابلمقایسه با گرانیتوئیدهای I-type است. بر اساس نتایج سنسنجی U-Pb زیرکن از بخشهای مختلف باتولیت گرانیتوئیدی صاحب، سنهای 56/0± 03/62 تا 9/0± 9/58 میلیون سال برای نمونههای کوارتزمونزونیت، سن 3/1 ± 9/67 میلیون سال برای نمونه کوارتزمونزودیوریت و سن 56/0±10/61 میلیون سال برای نمونه مونزوگرانیت بهدست آمد. بهطورکلی سنهای بهدست آمده از این باتولیت گرانیتوئیدی بیانگر آن است که تشکیل باتولیت صاحب در زمان پالئوسن و مربوط به اشکوبهای دانین، سالاندین و تانشین است که به داخل واحدهای قدیمیتر در منطقه تزریقشده است. علاوهبر این، سنهای بهدست آمده از این باتولیت نشاندهنده آن است که باتولیت صاحب در طی یک فاز ماگمایی تشکیلنشده است و چندین فاز ماگمایی در زمانهای مختلف به داخل پوسته تزریق شدهاند و این باتولیت بزرگ را در زمان کرتاسه-پالئوسن تشکیل دادهاند. ظهور تودههای گرانیتوئیدی با سن کرتاسه-پالئوسن مربوط به آخرین مراحل ماگماتیسم مرتبط با فرورانش در پهنه سنندج-سیرجان هستند.
سن سنجی U-Pb,پالئوسن,سنندج-سیرجان,صاحب,گرانیتوئید,سقز,کردستان
https://econg.um.ac.ir/article_39296.html
https://econg.um.ac.ir/article_39296_9701d88dd77616310488fef6c7a384c8.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
12
3
2020
11
21
بررسی میانبارهای سیال در رگههای کانیسازی مس، کانیسازی فلوریت-باریت، زون دگرسانی و بررسی شرایط رخداد کانیسازی در شمالغرب گناباد، استان خراسان رضوی
377
397
FA
صدیقه
زیرجانی زاده
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، مجتمع آموزش عالی گناباد، گناباد، ایران
s.zirjanizadeh@gonabad.ac.ir
محمدحسن
کریم پور
0000-0002-8708-562X
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
karimpur@um.ac.ir
سمیه
سمیعی
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، مجتمع آموزش عالی گناباد، گناباد، ایران
samiee85@yahoo.co.in
اعظم
انتظاری هرسینی
گروه زمین شناسی، دانشگاه پیام نور، ایران
entezari552003@yahoo.com
10.22067/econg.v12i3.71129
منطقه مورد بررسی در استان خراسان رضوی، شمالغرب گناباد و از نظر ساختاری جزو بلوک لوت محسوب میشود. واحدهای سنگی در منطقه شامل سنگهای دگرگونی، سنگهای آتشفشانی، دایکها و تودههای نیمهعمیق با ترکیب اسیدی-حدواسط و سنگهای رسوبی است. زونهای دگرسانی شناساییشده شامل سیلیسی، پروپیلیتیک، آرژیلیک و آرژیلیک پیشرفته است. بررسی میانبارهای سیال در دو منطقه حاوی کانیسازی رگهای مس (کلاتهنو) و رگههای فلوریت-باریت-گالن (جنوبشرقی منطقه مورد بررسی) و دو زون دگرسانی کوارتز-سریسیت-پیریت و آرژیلیک (بهترتیب در محدوده خاک رس کلاتهنو و کائولن باغسیاه و رخسفید) انجامشد. دماسنجی در محدوده کانیسازی مس کلاتهنو بر روی کانی کوارتز انجام شد. بر اساس تغییرات دمای همگنشدن و شوری، میانبارهای سیال در منطقه مس کلاتهنو به دو گروه اصلی تفکیک شد. گروه اول شامل میانبارهای سیال با دمای همگنشدن 260 تا300 درجه سانتیگراد و میزان شوری بین 5/1 تا 23/3 درصد وزنی معادل نمک طعام است. گروه دوم میانبارهای سیال با دمای همگنشدن 193 تا 240 درجه سانتیگراد، شوری بین 1/4 تا 86/5 درصد وزنی معادل است. بررسیهای میانبارهای سیال در محدوده کانیسازی فلوریت (با بررسی دماسنجی بر روی کانی فلوریت و باریت)، دارای دمای همگنشدن بین 186 تا 326 درجه سانتیگراد و شوری کمتر از 7 درصد وزنی نمک طعام است. با بررسی میانبارهای سیال بر روی کانی کوارتز در زون دگرسانی کوارتز-سریسیت-پیریت، دو گروه سیال در شکلگیری زون دگرسانی شناسایی شدند که شامل سیال با دمای همگنی بین 289 تا 354 درجه سانتیگراد، شوری 86/10 تا 98/10 درصد وزنی نمک طعام و سیال با دمای همگنشدن بین 266 تا 337درجه سانتیگراد، شوری 7/11 تا 07/13 درصد وزنی نمک طعام است. زون آرژیلیک دمای همگنشدن بین 186 تا 326 درجه سانتیگراد دارد. طیف حرارتی بهدست آمده از این کانیسازیها مشابه سیستمهای اپیترمال است.
میان بارهای سیال,کانی سازی,دگرسانی,شمال غرب گناباد,بلوک لوت
https://econg.um.ac.ir/article_39297.html
https://econg.um.ac.ir/article_39297_341a8023e5886dc7ca629067025c281b.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
12
3
2020
11
21
زمین شناسی، دگرسانی، کانی سازی، زمین شیمی، بررسی سیالات درگیر، پتروژنز و سن سنجی دایک های دیوریتی محدوده مس رباعی (جنوب دامغان)
399
431
FA
مهدی
مهدوی آکردی
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
mahdaviakerdi@mail.um.ac.ir
آزاده
ملکزاده شفارودی
0000-0002-7373-561X
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
shafaroudi@um.ac.ir
محمدحسن
کریم پور
0000-0002-8708-562X
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
karimpur@um.ac.ir
بهنام
رحیمی
0000-0001-9325-5958
گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
b-rahimi@um.ac.ir
10.22067/econg.v12i3.83898
محدوده اکتشافی مس رباعی در کمربند ترود-چاه شیرین در فاصله 95 کیلومتری جنوب دامغان واقعشده است. سنگشناسی منطقه از واحدهای آتشفشانی ائوسن با ترکیب آندزیت و تراکیآندزبت تشکیلشده که دایکهایی با ترکیب دیوریتی در این واحدها نفوذ کرده است. زونهای دگرسانی رخنمونیافته در این منطقه شامل پروپیلیتیک، سریسیتی، آرژیلیک و کربناتیشدن است. کانیسازی بهصورت رگهای با شیب بین 60 تا 80 درجه با روند شمالشرقی- جنوبغربی و عرض 1 تا 5 متر در امتداد شکستگیها و گسلها رخداده است. کانیهای اولیه شامل کالکوپیریت، بورنیت و پیریت و کانیهای ثانویه شامل کالکوسیت، کوولیت، مالاکیت، آزوریت، گوتیت، لیمونیت و هماتیت است. مقدار مس بین 01/0 تا 6/5 درصد متغیر است و همچنین مقدار عناصر سرب، روی، نقره و طلا در منطقه، پایین است. دایکهای دیوریتی منطقه غنیشدگی در عناصر لیتوفیل بزرگ یون و عناصر نادر خاکی سبک، و تهیشدگی در عناصر نادر خاکی سنگین و عناصر با شدت میدان بالا نشان میدهند.<br /> مقدار <sup>87</sup>Sr/<sup>86</sup>Sr، <sup>143</sup>Nd/<sup>144</sup>Nd اولیه و ایزوتوپهای اولیه εNdi بیوتیت-هورنبلند دیوریت پورفیری بهترتیب برابر با 705664/0، 518426/0 و 7/1- است. همه این شواهد با تشکیلشدن دایکهای دیوریتی محدوده اکتشافی مس رباعی از گوشته اولیه با ذوببخشی گوه گوشتهای در بالای زون فرورانش همسو است. بر اساس دادههای U-Pb بر روی کانی زیرکن، سن دایکها برابر با 49/0±49/50 میلیون سال مربوط به اشکوب ایپرزین (ائوسن زیرین) است. دماسنجی بر روی سیالات درگیر اولیه موجود در کانی کلسیت مرتبط با کانیسازی، بیانگر تشکیل این نوع کانیسازی در دمای حدود 165 تا 300 درجه سانتیگراد از سیالی با شوری متوسط (7 تا16 درصد وزنی معادل نمک طعام) است. مخلوطشدن سیالها با شوری متفاوت و در نتیجه کاهش شوری مهمترین عامل در تهنشست مس در منطقه است. شواهد سنگشناسی، دگرسانی، شکل و حالت کانیسازی، کنترل ساختاری، سیالات درگیر و ناهنجاریهای زمینشیمیایی نشان میدهد که کانیسازی مس رگهای محدوده اکتشافی رباعی از نوع اپیترمال است.
کانی سازی,سیالات درگیر,ایزوتوپ های Nd-Sr,سن سنجی U-Pb,رباعی,ترود-چاه شیرین,ایران
https://econg.um.ac.ir/article_39298.html
https://econg.um.ac.ir/article_39298_ce4af1448b8a26cd21518a91dc25e0f3.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
12
3
2020
11
21
نقش pH، ماده آلی و شدت هوازدگی بر روی ویژگی های ژئوشیمیایی و کانی شناختی لاتریت های نیکل دار در منطقه بوانات، استان فارس
433
446
FA
محمدعلی
رجب زاده
0000-0002-4167-7152
بخش علوم زمین، دانشکده علوم، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
mrajabzadeh@shirazu.ac.ir
معصومه
هدایتی
بخش علوم زمین، دانشکده علوم، دانشگاه شیراز، شیراز، ایران
hedayati.m7011@ymail.com
10.22067/econg.v12i3.79515
لاتریتهای نیکلدار منطقه چشمه رستمی شهرستان بوانات در امتداد حدفاصل رشته کوههای رسوبی زاگرس و کمربند دگرگونی-ماگمایی سنندج-سیرجان بر روی زمین رخنموندارند. نهشتههای لاتریتی نیکلدار برجا در منطقه مورد بررسی بهطور مستقیم بر روی سنگ مادر هارزبورژیتی خود قرار میگیرند و از پایین به بالا شامل افقهای پروتولیت، ساپرولیت، انتقالی و اکسیدی میشوند. کانیشناسی این نهشتهها از کوارتز، الیوین، لیزاردیت در افق پروتولیت بهطور پیوسته بهسمت بخشهای بالایی به مجموعه تالک، کلینوکلر، هماتیت، گوتیت در زون اکسیدی تغییر میکند. همزمان مقادیر عناصر Fe، Cr، Co و Mn از افقهای پایین به سمت افقهای بالای لاتریت افزایش مییابند. دادههای pH، ماده آلی و غلظت عناصر در افقهای مختلف نهشتههای لاتریتی نشاندهنده افزایش تدریجی مقدار نیکل در امتداد عمودی زون لاتریت بهسمت افق اکسیدی است. این افزایش در غلظت نیکل از طریق جذب سطحی و جانشینی در اکسی-هیدروکسیدهای آهن صورت میگیرد. با توجه به شدت هوازدگی ضعیف تا متوسط که موجب عدم خروج میزان بالایی از Ni از ساختار کانی الیوین سنگ مادر شده است، نهشتههای لاتریتی منطقه نتوانستهاند به عیار بالایی از این فلز برسند.
pH,ماده آلی,ژئوشیمی,کانی شناسی,نیکل,لاتریت,بوانات
https://econg.um.ac.ir/article_39299.html
https://econg.um.ac.ir/article_39299_04331da110af193e25cd4bb21d9826ce.pdf