دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
11
3
2019
10
23
کانه زایی، کانی شناسی، ساخت و بافت و ژنز کانسار سرب و روی اورتاسو، شمال غرب زنجان
359
386
FA
آرشام
حقیقی بردینه
دانشگاه زنجان
arshamhaghighi20@gmail.com
قاسم
نباتیان
0000-0001-7721-9156
دانشگاه زنجان
gh.nabatian@gmail.com
حسین
کوهستانی
0000-0002-3031-9042
دانشگاه زنجان
kouhestani@znu.ac.ir
امیرمرتضی
عظیم زاده
0000-0002-3881-7249
دانشگاه زنجان
amir.azimzadeh@ltu.se
افشین
زهدی
0000-0001-5447-8809
دانشگاه زنجان
afshin.zohdi@znu.ac.ir
10.22067/econg.v11i3.68921
کانسار سرب و روی اورتاسو، در شمالغرب زنجان و در پهنه ایران مرکزی قرارگرفته است. در این منطقه سازندهای کهر، شمشک، قرمز زیرین، قم و قرمز بالایی گسترش دارند. سازند قرمز بالایی که میزبان کانهزایی در این منطقه بهشمار میرود، شامل تناوبی از مارن، سیلتسنگ، ماسهسنگهای قرمز و خاکستری رنگ و کنگلومراست. کانهزایی چینهسان سرب و روی درون ماسهسنگهای لیتآرنایتی (اغلب چرتآرنایت) خاکستری رنگ دارای مواد آلی، رخداده است. در کانسار اورتاسو دو افق کانهزایی قابلشناسایی است که هریک از آنها از دو پهنه سرخ اکسیدان و شستهشده و یک زیرپهنه کانهزایی تشکیلشده است. کانههای اصلی تشکیلدهنده کانهزایی شامل گالن، اسفالریت، پیریت و کالکوپیریت هستند که کانیهای ثانویه از جمله اکسیدهای آهن، کالکوسیت، کوولیت و سروزیت طی فرایندهای برونزاد و هوازدگی جانشین آنها شدهاند. بافتهای غالب در این کانسار شامل بافتهای شبه لامینهای، دانهپراکنده، پیریت فرامبوئیدال و سیمان بینبلوری هستند. بررسیهای زمینشیمیایی انجامشده بر روی نمونههای ماسهسنگی، نشاندهنده آن است که ماسهسنگهای این منطقه در محیطهای حاشیه فعال قارهای تهنشست کردهاند. این ماسهسنگها از سنگهای ماگمایی با ترکیب فلسیک منشأ گرفته و در محیطی دارای شرایط آب و هوایی خشک تهنشست کردهاند. بررسیهای انجامشده از جمله سنگشناسی، چینهشناسی، کانیشناسی، ساخت و بافت و عوامل کنترلکننده کانهزایی (وجود آثار و بقایای گیاهی، وجود گنبدهای نمکی، نفوذپذیری مناسب سنگ میزبان، گسلها و شکستگیها)، بیانگر آن است که کانسار اورتاسو شباهت زیادی با بخش دیستال کانسارهای مس رسوبی نوع Redbed دارد.
سازند قرمز بالایی,کانسار مس رسوبی,تیپ Redbed,اورتاسو,زنجان,ایران مرکزی
https://econg.um.ac.ir/article_33870.html
https://econg.um.ac.ir/article_33870_dd3f6b6cd6cba7683dc8d9dc01fcb12f.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
11
3
2019
10
23
بررسی کانیسازی و سیالات درگیر کانسار سرب-روی طرز با سنگ میزبان کربناته، ایران مرکزی
387
401
FA
بالنده
امین زاده
0000-0001-6688-8485
دانشگاه شهید باهنر کرمان
aminzadeh85@gmail.com
10.22067/econg.v11i3.69774
کانسار سرب-روی طرز در 15 کیلومتری شهر کوهبنان، 4 کیلومتری روستای طرز در طول جغرافیایی ̋39 ́́27 ˚56 و عرض جغرافیایی̋ 00 ́22 ˚31 قرارگرفته است. کانهزایی در کانسار طرز بهصورت چینهکران و غیرهمزاد در سنگهای کربناتی پرموتریاس بهصورت رگه-رگچهای و پرکردن فضای خالی رخداده است. کانیهای اولیه شامل اسفالریت، گالن، پیریت و به مقدار بسیار جزئی کالکوپیریت وکانیهای برونزاد شامل کوولیت، اسمیتسونیت، هیدروزینسیت، اکسیدهای آهن و مالاکیت است. بر پایه بررسیهای سیالات درگیر بر روی کانی کلسیت؛ دمای همگنشدن از 85 تا 196 درجه سانتیگراد و درجه شوری بین 18 تا 5/22 درصد وزنی NaCl متغیر است. منشأ محلولهای گرمابی تشکیلدهنده کانسار طرز شورابههای حوضهای هستند که پس از عبور از شکستگیها و درزهها باعث انحلال کانیهای کربناته و نهشتهشدن کانیهای سولفیدی شده است. ویژگیهایی نظیر ساختار زمینساختی، عدم ارتباط با سنگهای ماگمایی، دگرسانی سنگ میزبان، کانهزایی بهصورت غیرهمزاد و چینهکران، نوع و بافت کانهها، دمای همگنشدن و شوری سیالات درگیر نشان میدهد که فرایند کانهسازی در کانسار طرز شبیه به ذخایر نوع دره میسیسیپی است.
کانسار سرب- روی,سیال درگیر,طرز,ایران مرکزی
https://econg.um.ac.ir/article_33881.html
https://econg.um.ac.ir/article_33881_d2851fad301ac97acdf70ec89ce2102d.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
11
3
2019
10
23
بررسی ارتباط بین ویژگی های بافتی و کانی شناسی سنگ های آذرین متبلور با کمینه سازی بافتی به کمک آنالیز تصویری
403
437
FA
علی
همتی
دانشگاه فردوسی مشهد
ali58963@gmail.com
محمد
غفوری
دانشگاه فردوسی مشهد
ghafoori@um.ac.ir
حسن
مومیوند
دانشگاه ارومیه
h.moomivand@urmia.ac.ir
غلامرضا
لشکری پور
دانشگاه فردوسی مشهد
lashkaripour@um.ac.ir
10.22067/econg.v11i3.70491
مشخصات پتروگرافیکی همچون بافت، کانیشناسی و ریزساختار، اثری بنیادی بر ویژگیهای فیزیکی و کیفی مصالح دارد. بسیاری از معیارهای طبقهبندی بنیادی یا انتخاب کیفی مصالح برای کاربردهای صنعتی بر مبنای ویژگیهای بافتی-کانیشناسی و شیمیایی تعیین میشوند. آگاهی از اهمیت و درک ارتباط متقابل انواع مؤلفههای بافتی، کانیشناسی و شیمیبلورها میتواند در پیشگویی رفتارهای کمی و کیفی مصالح مؤثر واقعشود. در این پژوهش، پتروگرافیکی بافتی ۱۵ نوع سنگ آذرین متبلور با تنوع گسترده بافتی-کانیشناسی بهروش آنالیز تصویری مقاطع میکروسکوپی کمینهسازی و بانک دادهای مشتمل بر مشخصات بافتی-کانیشناسی حدود ۱۸000 کانی ایجادشد. همزمان نقشه توزیع کانیشناسی تهیه و در کنار پتروگرافی توصیفی برای تحلیل روابط بافتی-کانیشناسی بهکار گرفتهشد. میانگین حسابی مؤلفههای طبقهبندی شده اندازهسنجی، شکلسنجی و ارتباط بیندانهای در سطوح مختلف دانهای و فازی (کانیشناسی) تعیین و ارتباط بین مؤلفههای بافتی با کانیشناسی و شیمیبلورها و نیز ارتباط بینابینی بین انواع مؤلفههای بافتی با تحلیلهای رگرسیونی خطی مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج پژوهش نشانداد اندازه (در اقسام مختلف طول، مساحت و محیط) مهمترین مؤلفه بافتی سنگهای متبلور است که با ویژگیهای بافتی و ماهیتی (کانیشناسی و شیمی) بلورها در ارتباط است. بهعلاوه بررسی توزیع آماری ویژگیهای بافتی بلورها نشانداد بهدلیل توزیع نامتقارن و غیرنرمال توزیع اندازه بلورها، برآورد اندازه متوسط بهروش میانگین حسابی اغلب با خطای غیرقابلاجتناب تمایل بهریزدانه همراه است؛ درحالیکه ویژگیهای بافتی و کیفی سنگها با فراوانی محتوای حجمی دانهدرشت و دانهمتوسط کنترل میشود. برای تعدیل این خطا، قطر میانگین مساحت-موزون مستخرج از منحنیهای توزیع تجمعی برای تعیین میانگین اندازه دانه (بلورها) مصالح متبلور بهویژه با تنوع گسترده در اندازه دانه پیشنهاد شد.
رقومیسازی بافتی,آنالیز تصویری,قطر میانگین مساحت-موزون,سنگهای آذرین متبلور,معادن گرانیت شمالغرب ایران
https://econg.um.ac.ir/article_33903.html
https://econg.um.ac.ir/article_33903_739dc145d2f471a598a87fe043fe6187.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
11
3
2019
10
23
ویژگی های ژئوشیمیایی و ایزوتوپی پروتولیت اکلوژیت های شمال شهرکرد: شاهدی بر تکوین حوضه پشت کمان نئوپروتروزوئیک در پهنه سنندج-سیرجان
439
456
FA
فروغ
ملک محمودی
دانشگاه شهرکرد
f.malekmahmoodi@gmail.com
علیرضا
داودیان دهکردی
0000-0001-8254-7699
دانشگاه شهرکرد
alireza.davoudian@gmail.com
ناهید
شبانیان بروجنی
0000-0002-0529-957X
دانشگاه شهرکرد
nahid.shabanian@gmail.com
حسین
عزیزی
دانشگاه کردستان
azizi1345@gmail.com
10.22067/econg.v11i3.68644
اکلوژیتهای مورد بررسی بخشی از کمپلکس دگرگونی شمال شهرکرد هستند که به پهنه ساختاری سنندج-سیرجان تعلق دارند. این اکلوژیتها با ترکیب کانی شناسی غالب آمفیبول، گارنت، زوئیزیت و پیروکسن (امفاسیت) بهصورت عدسیهایی همراه پاراگنایسهای نئوپروتروزوئیک مشاهده میشوند. مجموعه کانیایی این سنگها نشاندهنده دگرگونی آنها در فشار بالاست. با درنظرگرفتن سیستم نسبتاً بسته در تعادلات شیمیایی این سنگها در طی فرایندهای دگرگونی میتوان محیط تشکیل سنگ مادر این سنگها را مورد بررسی قرار داد. نمودار عناصر نادر خاکی بهنجارشده به کندریت، غنیشدگی جزئی از عناصر نادر خاکی سبک نسبت به عناصر نادر خاکی سنگین را نشان میدهد و نسبت La/Yb)cn) در این نمونهها بین 7/1 تا 7/2 متغیر است. نمودار عناصر نادر بهنجارشده به گوشته اولیه آنومالی منفی Ti ،Nb ،P و Y را نشان میدهد. نمودارهای ژئوشیمیایی نشاندهنده تمایل زیاد این سنگها با بازالتهای تولئیتی است که در محیطهای کششی پشتکمان شکل گرفتهاند. بررسیهای ایزوتوپی Sr-Nd نشاندهنده ماگمای اولیه این سنگها با ترکیب گوشته غنیشده بالای زون فرورانش است. با توجه به الگوی پراگندگی عناصر و نسبتهای ایزوتوپی اولیه میتوان تشکیل سنگ مادر اکلوژیتهای منطقه را ناشی از کششهای پشتکمان در پهنه سنندج-سیرجان در اواخر پروتروزوئیک پایانی (ادیاکاران) دانست.
: اکلوژیت,گوشتهی غنی شده,نسبتهای ایزوتوپی Nd-Sr,شمال شهرکرد,پهنهی سنندج-سیرجان
https://econg.um.ac.ir/article_33919.html
https://econg.um.ac.ir/article_33919_0a7a9b3126dfb641eb1db0741379bff1.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
11
3
2019
10
23
ویژگی های کانی سازی و سیالات درگیر ذخیره مس چینه کران (نوع مانتو) پیرمردان، جنوب غرب شاهرود
457
471
FA
سوسن
ابراهیمی
0000-0002-1323-2391
دانشگاه صنعتی شاهرود
ebrahimisusan@gmail.com
10.22067/econg.v11i3.70396
محدوده معدنی پیرمردان در 130 کیلومتری جنوبغرب شهرستان شاهرود و 25 کیلومتری غرب روستای ترود واقعشده و از نظر زمینشناسی در کمان ماگمایی ترود-چاهشیرین قرارگرفته است. سنگ میزبان کانیسازی، شامل مجموعهای از سنگهای آتشفشانی و آذرآواری ائوسن با ترکیب آندزیت، تراکیآندزیت، برش آتشفشانی و توف است که متحمل دگرسانیهای سریسیتی-کربناتی و پروپیلیتیکی شدهاند. کانهزایی بهصورت رگهای و چینهکران تشکیلشده و دارای بافت پراکنده، پرکننده فضای خالی، داربستی و رگچهای است. کالکوسیت و مالاکیت کانههای اصلی مس هستند که با مقادیری هماتیت، کالکوپیریت، پیریت، کوولیت و رگچههای کلسیت و کوارتز همراه هستند. دادههای میانبارهای سیال کلسیت مربوط به مرحله کانیسازی، نشاندهنده دمای همگنشدگی 117 تا 400 درجه سانتیگراد و شوری بین 3/1 تا 13 درصد وزنی معادل نمک طعام است. با توجه به ویژگیهای زمینشناسی، کانیشناسی، بافت و ساخت کانسنگ و دادههای حاصل از میانبارهای سیال، کانیسازی پیرمردان قابلمقایسه با ذخایر مس نوع مانتو است.<br /> .
کانی سازی مس,سیالات درگیر,مس نوع مانتو,شاهرود,ترود- چاه شیرین
https://econg.um.ac.ir/article_33934.html
https://econg.um.ac.ir/article_33934_b9776d3c814b08a316c18212e598c93a.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
11
3
2019
10
23
ژئوشیمی، سیالات درگیر و ایزوتوپ های گوگرد در کانی سازی طلای نوع برش هیدروترمالی، منطقه خونیک، استان خراسان جنوبی
473
495
FA
سمیه
سمیعی
دانشگاه فردوسی مشهد
samiee85@yahoo.co.in
مجید
قادری
0000-0002-6156-7516
دانشگاه تربیت مدرس
mghaderi@modares.ac.ir
صدیقه
زیرجانی زاده
مجتمع آموزش عالی گناباد
s.zirjanizadeh@gonabad.ac.ir
10.22067/econg.v11i3.71480
منطقه اکتشافی خونیک در 106 کیلومتری جنوب شهرستان بیرجند در استان خراسان جنوبی واقعشده است. کانیسازی خونیک از نوع طلای مرتبط با برش هیدروترمالی است. این کانیسازی در ارتباط با تودههای نیمهعمیق گرانیتوئیدی به سن 4/38 میلیون سال است. زونهای دگرسانی رخنمونیافته در این منطقه در ارتباط با تودههای نیمهعمیق هستند و شامل دگرسانیهای پروپیلیتیک، آرژیلیک، برش هیدروترمال و کربناته است. کانیسازی در بخش مرکزی منطقه و بهصورت پراکنده، رگچهای و برش هیدروترمالی رخنمون دارد و در ارتباط با تودههای نیمهعمیق ائوسن است. بخش مهمی از کانیسازی در زون برش هیدروترمالی قرار دارد. بر اساس دادههای ژئوشیمی برداشتشده از گمانههای حفاری، میزان عنصر طلا از 300 تا 4280 میلیگرم بر تن تغییر میکند و بیشترین میزان پراکندگی آن با تودههای نیمهعمیق بهشدت دگرسانشده با کوارتز+سریسیت+پیریت±تورمالین و زون برش هیدروترمالی انطباق دارد. برش هیدروترمالی بهطور کلی از نوع موزائیکی تا رابل است. بر اساس کانیشناسی سیمان نیز دو نوع برش با سیمان کربناتی و سیمان کربنات-کوارتز مشاهده شد. دماسنجی بر روی سیالات درگیر اولیه دوفازی (L+V) موجود در سیمان زون برشی بیانگر تشکیل این نوع کانیسازی در دمای حدود 300 تا 430 درجه سانتیگراد از سیالی با شوری متوسط (2 تا 12 درصد وزنی معادل نمک طعام) است. مقدار متوسط δ34S برای قطعات و سیمان برش هیدروترمالی بهترتیب 4/2 – و ‰ 9/0 است که نشاندهنده منشائی ماگمایی برای گوگرد در مرحله قبل و بعد از برشیشدن است.
کانی سازی,سیالات درگیر,برش هیدروترمال,خونیک,بلوک لوت
https://econg.um.ac.ir/article_33951.html
https://econg.um.ac.ir/article_33951_448b77baa4ba62a84c6ee6e75ae97df0.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
11
3
2019
10
23
زمین شناسی و خاستگاه کانه زایی مس در کانسار دهنه، شمال خاور زنجان
497
524
FA
معصومه
محمدی
دانشگاه زنجان
m.mohammadi7062@gmail.com
قاسم
نباتیان
0000-0001-7721-9156
دانشگاه زنجان
gh.nabatian@gmail.com
مریم
هنرمند
دانشگاه تحصیلات تکمیلی علوم پایه زنجان
m.honarmand@iasbs.ac.ir
محمد
ابراهیمی
0000-0003-0639-5704
دانشگاه زنجان
ebrahimi@znu.ac.ir
10.22067/econg.v11i3.71939
کانسار مس دهنه در فاصله 84 کیلومتری شمالخاور زنجان، در پهنه البرز باختری-آذربایجان و زیرپهنه طارم قرارگرفته است. سنگهای رخنمونیافته در منطقه دهنه، مجموعهای از سنگهای آتشفشانی و آتشفشانی-رسوبی ائوسن (معادل سازند کرج) شامل واحدهای توف و گدازههای بازالت پورفیری و بازالت آمیگدالوئیدال هستند. بررسیهای ژئوشیمیایی نشان میدهد که سنگهای آتشفشانی منطقه دهنه دارای ترکیب بازالتی با ماهیت شوشونیتی بوده و در محیط زمینساختی مرتبط با فرورانش تشکیل شدهاند. کانهزایی مس در منطقه دهنه بهصورت رگه-رگچهای در درون واحدهای گدازه بازالتی رخداده است. بر اساس بررسیهای میکروسکوپی انجامشده، کانههای موجود در منطقه مورد بررسی شامل مس طبیعی، نقره طبیعی، کوپریت و به مقدار کمتر مالاکیت و آزوریت است. عمدهترین دگرسانیهای موجود در این منطقه شامل کربناتی، کلریتی-اپیدوتی، سریسیتی و زئولیتی است. بافت کانهها شامل رگه-رگچهای، پرکننده فضای خالی، بازماندی (جزیرهای) و جانشینی است. بررسیهای انجامشده در محدوده دهنه نشان میدهد که فرایند دیاژنز و دگرگونی تدفینی در توالی آتشفشانی میزبان کانهزایی، سبب ایجاد سیالهای نسبتاً داغ شده است که با چرخش این سیالات، مس و نقره از سنگهای آتشفشانی و آتشفشانی-رسوبی ائوسن شستهشده و تحت شرایط اکسیدی در واحدهای بازالتی تهنشست شدهاند. در ادامه و در اثر فرایندهای سوپرژن و هوازدگی، کانیهای معدنی اولیه (مس طبیعی) به کانیهای ثانویه از جمله کوپریت، مالاکیت و آزوریت تبدیل شدهاند. با توجه به نوع سنگ میزبان، کانیشناسی و دگرسانی میتوان اظهار داشت که کانهزایی مس در کانسار دهنه شباهت زیادی با کانسارهای مس مرتبط با سنگهای بازالتی (نوع میشیگان) دارد.
سازند قرمز بالایی,کانسار مس با میزبان رسوبی,تیپ Redbed,اورتاسو,زنجان,ایران مرکزی
https://econg.um.ac.ir/article_33967.html
https://econg.um.ac.ir/article_33967_d5b357176147a5cb03e700bb60d4d2c8.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
11
3
2019
10
23
بررسی ژئوشیمی و ایزوتوپ های پایدار اکسیژن آگات های رضاآباد، جنوب شرق شاهرود، ایران مرکزی: رهیافتی بر دما و فرایند تشکیل
525
541
FA
مهدی
رضائی کهخائی
0000-0002-1816-2740
دانشگاه صنعتی شاهرود
rezaei@shahroodut.ac.ir
ام البنین
انصاری فر
دانشگاه صنعتی شاهرود
ansarifar.ommolbanin@gmail.com
حبیب الله
قاسمی
دانشگاه صنعتی شاهرود
h-ghasemi@shahroodut.ac.ir
10.22067/econg.v11i3.70421
در این پژوهش با توصیف ویژگیهای صحرایی، ژئوشیمی و ایزوتوپهای پایدار اکسیژن آگاتهای رضاآباد در جنوبشرق شاهرود، اطلاعاتی درباره منشأ سیال کانیساز، دما و فرایندهای تشکیل آگات ارائهشده است. نتایج تجزیه ژئوشیمیایی این آگاتها نشان میدهد که آنها دارای مقادیر SiO2 از 1/97 تا 6/99 درصد وزنی با مقادیر جزئی از دیگر اکسیدها از قبیل CaO، Fe2O3، Al2O3 وNa2O هستند. نمودار توزیع عناصر خاکی کمیاب این آگاتها شیب منفی ملایمی را از La تا Nd و شیب نسبتاً همواری را در دیگر قسمتها نشان میدهد. شباهت در طرحهای عناصر خاکی کمیاب سبک آگاتها و سنگ والدهای آتشفشانی آنها نشان میدهد که این عناصر توسط گردش سیالات در طول دگرسانی همزمان و/یا پس از فعالیت آتشفشانی تحرک پیدا کردهاند. دادههای ایزوتوپ اکسیژن آگاتهای رضاآباد نشان میدهد که مقادیر O18δ از ‰ 8/23 تا ‰ 6/26 متغیر است و بیانگر تشکیل آنها از برهمکنش یک سیال هیدروترمالی دماپایین با سنگهای بازالتی است. دمای تشکیل این آگاتها که بر اساس مقادیر O18δ سیالات مختلف محاسبهشده است، نشاندهنده تشکیل آنها در محدوده دمایی بین 7/35 تا 3/48 درجه سانتیگراد است.
آگات,ژئوشیمی,عناصر خاکی کمیاب,رضا آباد,شاهرود
https://econg.um.ac.ir/article_33981.html
https://econg.um.ac.ir/article_33981_2904de8afd633940d8d22530dd384872.pdf