دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
2
2
2011
01
21
بررسی خصوصیات کانی شناسی، ساختی، بافتی و ژئوشیمیایی معدن سرب نخلک، اصفهان
131
151
FA
محمد علی
جزی
دانشگاه فردوسی مشهد
jazi.mohamad@gmail.com
جمشید
شهاب پور
دانشگاه شهید باهنر کرمان
shahabpour@yahoo.com
10.22067/econg.v2i2.7847
معدن سرب نخلک در 55 کیلومتری شمالشرق انارک و در امتداد رشتهکوهی منفرد موسوم به کوه نخلک واقع شده است. کانیشناسی ماده معدنی ساده بوده و گالن و باریت، کانیهای اصلی و اولیه را تشکیل می دهند و سروزیت کانی اقتصادی ثانویه پس از گالن می باشد. کانیهای اسفالریت، کالکوپیریت، پیریت، تترائدریت- تنانتیت و آکانتیت از دیگر کانیهای اولیه اند که بهصورت ادخالهای کمیابی درون گالن حضور دارند. علاوه بر سروزیت، دیگر کانیهای ثانویه عبارتند از: انگلزیت، پلاتنریت، ولفنیت، مالاکیت و غیره. سنگ میزبان در اثر فرآیند دولومیتی شدن به دولوستون تبدیل شده است. چهار نوع دولومیت در سنگ میزبان تشخیص داده شده اند که شناختهشده ترین آنها دولومیتهای نوع زیناسبی است. بافتهای متنوعی از جمله بافتهای برشی، کوکاد، نواربندی قشری و کلوفرم در رگه های کانسار وجود دارد که این بافتها از نوع بافتهای پرکننده فضای خالی هستند. آزمایش نمونه های گالن نخلک نشان داد که تعدادی از عناصر کمیاب ارزشمند درون این کانی تمرکز یافته اند که مهمترین آنها نقره است. جفت عناصر Ag-As، Zn-Cd، As-Cu و As-Sb دارای همبستگی بالایی نسبت به یکدیگر می باشند. برخی از همبستگیها به سبب حضور ادخال کانیهای بیگانه درون گالن است. نمودار سهتایی Ag-Sb-Bi نشان می دهد که گالن نخلک غنی از نقره و آنتیموان و فقیر از بیسموت می باشد. نسبت Sb/Bi (3773) در گالن، شرایط تشکیل در دمای پایین را نشان می دهد. با توجه به چینه شناسی کربناتی کرتاسه بالایی، دگرسانی دولومیتی سنگ میزبان، کانسارسازی دیرزاد و لایهکران، عدم ارتباط با فعالیتهای آذرین و همچنین بافتهای پرکننده فضای خالی، ویژگیهای کانی شناسی و شواهد ژئوشیمیایی، مدل کانسارسازی نوع دره می سی سی پی برای کانسار سرب نخلک پیشنهاد می شود.
نخلک,گالن,پرکننده فضای خالی,عناصر کمیاب,نوع دره می سی سی پی
https://econg.um.ac.ir/article_27121.html
https://econg.um.ac.ir/article_27121_9fc12db9333f3beb4f4237371292a56c.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
2
2
2011
01
21
زمین شیمی و پیدایش کانیهای گروه آلومینیم، فسفات- سولفات (APS) در زون دگرسانی آرژیلیک پیشرفته، شمالغرب شیرکوه، یزد
151
165
FA
بتول
تقی پور
دانشگاه شیراز
taghipour@shirazu.ac.ir
فرید
مر
دانشگاه شیراز
moore@geology.susc.ac.ir
10.22067/econg.v2i2.7849
توده های لوکوکرات با ترکیب گرانیتی تا گرانودیوریتی در شمالغرب باتولیت شیرکوه، واحدهای رسوبی منطقه شامل کنگلومرا (کرتاسه پایینی)، ماسهسنگ و شیل- ماسهسنگهای تریاس- ژوراسیک را تحت تأثیر قرار داده اند. تودههای لوکوکرات در پی ایجاد دگرگونی مجاورتی در منطقه، دگرسانی گرمابی وسیعی را در این سنگهای میزبان بهوجود آورده اند. فازهای دگرسانی تأخیری بیشتر ماسهسنگهای آرکوزی سازند سنگستان را تحت تأثیر قرار داده و سبب شکلگیری زونهای دگرسانی پروپیلیتیک، کوارتز- سریسیت، آرژیلیک پیشرفته و سیلیسی در منطقه شده است. زون کوارتز- سریسیت گسترده ترین زون دگرسانی در این منطقه است. زون دگرسانی آرژیلیک پیشرفته با مجموعه کانیهای زیر مشخص شده است: ژاروسیت، آلونیت و فیروزه، که این کانیها جزئی از کانیهای آلومینیم، فسفات- سولفاتدار (APS) می باشند. با در نظر گرفتن مجموعه کانیهای ژاروسیت، آلونیت و فیروزه و واکنشهای رخ داده بین این کانیها، دگرسانیهای این منطقه در یک سامانه با فوگاسیته بالای اکسیژن و اسیدیته بالا شکل گرفته است.
شیرکوه,توده های لوکوکرات,دگرسانی,ژاروسیت,فیروزه
https://econg.um.ac.ir/article_27165.html
https://econg.um.ac.ir/article_27165_844db3fec568a75dfe264a4033ff21dd.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
2
2
2011
01
21
زمین شناسی، آلتراسیون، کانی سازی و ژئوشیمی محدوده جنوب ارغش (نیشابور)
167
189
FA
زهرا
کریمی سعیدآبادی
فردوسی مشهد
zks_karimi@yahoo.com
سید احمد
مظاهری
0000-0003-0252-5145
فردوسی مشهد
samazaheri@yahoo.com
محمد حسن
کریم پور
0000-0002-8708-562X
فردوسی مشهد
karimpur@um.ac.ir
10.22067/econg.v2i2.7848
منطقه ارغش در 45 کیلومتری جنوبغرب نیشابور واقع شده است. واحدهای نیمه عمیق در منطقه شامل بیوتیت هورنبلند کوارتز مونزودیوریت پورفیری، هورنبلند بیوتیت کوارتز مونزودیوریت پورفیری، هورنبلند مونزونیت پورفیری، بیوتیت هورنبلند مونزونیت پورفیری، مونزودیوریت پورفیری و بیوتیت کوارتز مونزودیوریت پورفیری می باشد. واحدهای آتشفشانی در منطقه شامل هورنبلند بیوتیت داسیت، بیوتیت هورنبلند داسیت، آندزیت و بازالت بالشی است. واحدهای درونی شامل هورنبلند مونزودیوریت، هورنبلند مونزونیت، کوارتز مونزونیت، هورنبلند کوارتز مونزودیوریت، بیوتیت گرانودیوریت، هورنبلند گرانودیوریت، بیوتیت هورنبلند گرانودیوریت، بیوتیت کوارتز دیوریت و پیروکسن دلریت می باشد.
پنج نوع آلتراسیونی که در منطقه شناسایی شده شامل پتاسیک، پروپیلیتیک، کربناته، سیلیسی و سرسیتی است و براساس فراوانی کانیهای حاصل از دگرسانی به 12 زون تفکیک شده است. کانی سازی اولیه از نوع کانی سولفیدی پیریت بهصورت افشان با فراوانی 3-4% بوده و کانی سازی ثانویه شامل لیمونیت، هماتیت و ژاروسیت است. برای انجام مطالعات دقیق هاله های ژئوشیمیایی و مشخص کردن زون بندی ژئوشیمیایی عناصر، تعداد 20 نمونه خرده سنگی و 8 نمونه رسوب آبراهه برداشت شد. نمونه ها به روش طیفسنجی جذب اتمی (AAS) برای فراوانی عناصر (Cu, Zn, Pb, Ag and Sb) آنالیز شدند. در نمونه های رسوب رودخانه فراوانی مس 34-58 ppm، روی45-422 ppm، سرب28-42 ppm و نقره 2-12 ppm می باشد، در حالی که در نمونه های خرده سنگی میزان مس8-1137 ppm، روی 13-411 ppm، سرب 15-97 ppm و نقره 3-32 ppm است.
ارغش,مس پورفیری,پتاسیک,ایران مرکزی
https://econg.um.ac.ir/article_27204.html
https://econg.um.ac.ir/article_27204_504c2c7a977432fbb40739a80a8cf1fb.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
2
2
2011
01
21
بررسی انواع گونه های مولیبدنیت در فرآیند فرآوری مربوط به معدن مس سرچشمه
191
197
FA
بالنده
امین زاده
0000-0001-6688-8485
دانشگاه شهید باهنر کرمان
aminzadeh85@gmail.com
جمشید
شهاب پور
شهید باهنر کرمان
shahabpour@yahoo.com
مرتضی
اسدی پور
مجتمع مس سرچشمه، کرمان، ایران
asadipour.m@yahoo.com
10.22067/econg.v2i2.7850
مولیبدنیت در کانسار مس پورفیری سرچشمه در 5 فرم مختلف تشکیل شده است که عبارتند از: (1) مولیبدنیت در رگه های کوارتز؛ (2) مولیبدنیت در رگه های کوارتز که توسط رگه های پیریت پر شده اند؛ (3) مولیبدنیت در رگه های کوارتز - پیریت - کالکوپیریت؛ (4 ) رگه های مولیبدنیت با مقادیر بسیار پایین کوارتز و (5) مولیبدنیت انتشاری. رگچه های دارای مولیبدنیت به دلیل درشت بودن ذرات مولیبدنیت در آنها در صورت خردایش مناسب (ذرات مولیبدنیت در اندازه 74 میکرون) به آسانی از دانههای باطله جدا شده و بازیابی مولیبدنیت از آنها بهخوبی انجام می گیرد. آنچه باعث افت شدید در بازیابی مولیبدنیت در برخی روزها گردیده است، وجود مولیبدنیت های انتشاری است. این نوع مولیبدنیت ها به دلیل دانهریز بودن در مرحله خردایش به درجه آزادی مطلوب نمی رسند و در صورت خردایش تا حد 74 میکرون نیز در مراحل فلوتاسیون مانند یک کانی هیدروفیل رفتار میکنند و در فاز باطله تجمع می یابند.
مولیبدنیت,فرآوری,معدن مس سرچشمه
https://econg.um.ac.ir/article_27249.html
https://econg.um.ac.ir/article_27249_d2db89d55ed7c830514e7563e36a5206.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
2
2
2011
01
21
بررسی ژئوشیمی دگرسانیهای گرمابی مرتبط با کانی سازی طلای اپی ترمالی در ناحیه مسجدداغی، شرق جلفا، شمالباختر ایران
199
215
FA
علی
امامعلی پور
0000-0001-8349-0292
ارومیه
a.imamalipour@urmia.ac.ir
حسین
عبدلی اسلاملو
پیام نور واحد تبریز
hn_abdely@yahoo.com
بهزاد
حاج علیلو
پیام نور واحد تبریز
hajalilou@pnu.ac.ir
10.22067/econg.v2i2.7851
در ناحیه مسجدداغی، دو نوع کانی سازی مس پورفیری- طلای اپی ترمالی در پیوند با یک مجموعه آذرین آتشفشانی- نفوذی حدواسط روی داده است. انواع دگرسانیهای سیلیسی، آرژیلیک پیشرفته، آرژیلیک حدواسط و پروپیلیتیک در ارتباط با کانی سازی اپی ترمالی شناخته شده اند که حالت منطقه ای دارند. بررسی تغییرات جرمی عناصر با استفاده از عنصر Zr بهعنوان عنصر بی تحرک ناظر، گویای غنی شدگی SiO2و تا حدودی K2OوAl2O3 ، و تهی شدگی Na2O، MgO و CaO در زون دگرسانی سیلیسی است. عناصرSr, Pb, As, Rb, Ba و Cu نیز دارای غنی شدگی هستند. زون دگرسانی آرژیلیک پیشرفته، در اکسیدهای اصلی ,SO3, Al2O3 SiO2, K2O L.O.I و MgO غنی شدگی و در Fe2O3 CaO، Na2O و MnO تهی شدگی نشان می دهند. در این زون Sr ,Cu ,Ba و Zn کاهش یافته اند. زون پروپیلیتیک از نظر اکسیدهای SiO2 CaO, MgO, و L.O.I غنی شدگی و در اکسیدهای Na2O و K2O تهیشدگی نشان می دهد. شواهد ژئوشیمیایی و کانی شناسی نشان می دهند که آب شویی گرمابی فلدسپارها و کانیهای مافیک در سنگ اولیه، و تشکیل تجمعات کوارتز، کائولینیت، پیریت، باریت، آلونیت و سرسیت در زون آرژیلیک پیشرفته و تجمعات کلریت، اپیدوت و کلسیت در زون پروپیلیتیک، مسؤول ایجاد تغییرات شیمیایی یاد شده است. به نظر می رسد افزایش و کاهش عناصر توسط عواملی نظیر ترکیب شیمیایی محلولهای گرمابی، تغییرات دما و نسبت سنگ/آب کنترل شده است. شاخصهای دگرسانی CIA و MIA در سنگهای دگرسان، نشانگر بالا بودن شدت دگرسانیها در زونهای سیلیسی و آرژیلیک پیشرفته در مقایسه با زون پروپیلیتیک است.
ژئوشیمی,دگرسانی,اپی ترمال,تغییرات جرمی,مسجدداغی,جلفا
https://econg.um.ac.ir/article_27293.html
https://econg.um.ac.ir/article_27293_bf4bdabec88197fa34478353c8c79eda.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
2
2
2011
01
21
زمین شناسی، دگرسانی، کانی سازی و مطالعات ژئوشیمیایی در منطقه کلاته تیمور، شمالشرق ایران
217
234
FA
زهرا
اعلمی نیا
0000-0002-0018-2428
فردوسی مشهد
alaminia_geo@yahoo.com
محمد حسن
کریم پور
0000-0002-8708-562X
فردوسی مشهد
karimpur@um.ac.ir
محمد رضا
حیدریان شهری
فردوسی مشهد
hshahri@um.ac.ir
10.22067/econg.v2i2.7852
منطقۀ کلاتهتیمور در 20 کیلومتری شمالغرب کاشمر و 4 کیلومتری روستای کلاتهتیمور در استان خراسانرضوی قرار دارد. این منطقه جزیی از کمربند آتشفشانی- درونی شمال گسل درونه است و از نظر ساختاری در جنوب زون سبزوار، حد فاصل گسلهای درونه و تکنار واقع شده است. سنگهای منطقه شامل دو واحد اصلی مجموعه سنگهای آذرآواری- آتشفشانی با سن ائوسن زیرین تا میانی و سنگهای نیمهعمیق می باشد. سنگهای آتشفشانی با طیف ترکیبی آندزیت بازالت، آندزیت، لاتیت، تراکیت، داسیت و ریوداسیت به صورت گدازه، توف، لاپیلی توف و آگلومرا دیده می شود. بر اساس پیمایشهای صحرایی و مطالعات آزمایشگاهی، چندین توده نفوذی در منطقه برای اولین بار شناسایی شد. توده های نفوذی با رخنمون کوچکی به شکل استوک دیده می شوند. نفوذیها شامل کوارتز هورنبلند بیوتیت مونزودیوریت پورفیری، کوارتز بیوتیت مونزودیوریت پورفیری، کوارتز دیوریت پورفیری و میکرودیوریت می شود. بارزسازی هاله های دگرسانی در محدودۀ مورد نظر با استفاده از طول موجهای VNIR و SWIR مربوط به تصاویر سنجنده های ETM+7 و استر انجام گرفت. آلتراسیون در منطقه، گستردگی خطی دارد و شامل انواع پروپیلیتیک، سرسیتیک، آرژیلیک و سیلیسی است. با وجود وسعت زیاد آلتراسیون در منطقه، وسعت کانی سازی در سطح محدود است. فراوانی کانی سازی سولفیدی کمتر از 3% و بیشتر به شکلهای افشان، استوک ورک و پرکننده فضای خالی دیده می شود. در منطقه چشمه نقره، آثار فعالیتهای معدن کاری قدیمی مشاهده می شود که بیانگر اهمیت معدنی این منطقه در زمانهای گذشته است. اکتشافات ژئوشیمیایی باعث کشف ناهنجاریهایی از عناصر طلا، مس، سرب، روی، نقره، ارسنیک، آنتیمون، جیوه و بیسموت گردیده است. بررسیهای ژئوشیمی سنگی در نواحی آلتراسیون، نشاندهنده همبستگی طلا با عناصر مس، سرب، روی و نقره می باشد. با توجه به الگوی آلتراسیون، توزیع غیریکنواخت کانی سازی و درصد پایین کانی زایی سولفیدی، مطالعات بیشتر می تواند بر روی سیستم منطقه در تیپ کانسار طلا- مس گرمابی از نوع کمسولفید صورت گیرد.
پردازش تصاویر ماهواره,آلتراسیون,کانی زایی,ژئوشیمی سنگی
https://econg.um.ac.ir/article_27315.html
https://econg.um.ac.ir/article_27315_623aa2cca5595edc6aac766b364ef425.pdf
دانشگاه فردوسی مشهد
زمین شناسی اقتصادی
2008-7306
2423-5865
2
2
2011
01
21
کانی شناسی و ژئوشیمی عناصر نادر خاکی در کانسار روی- سرب- مس (نقره) گمیش تپه، جنوبغرب زنجان
235
254
FA
طوبی
صالحی
تربیت مدرس
tb.salehi@gmail.com
مجید
قادری
0000-0002-6156-7516
تربیت مدرس
mghaderi@modares.ac.ir
نعمت اله
رشیدنژاد عمران
تربیت مدرس
rashid@modares.ac.ir
10.22067/econg.v2i2.7853
کانسار روی- سرب- مس (نقره) گمیش تپه در 90 کیلومتری جنوبغرب زنجان و در بخش شمالغربی زون ارومیه- دختر قرار دارد. رخنمون های سنگی منطقه معدنی را توالیهای آتشفشانی- رسوبی و رسوبی الیگومیوسن و مجموعه ولکانو- پلوتونیکی پلیوسن (دایکهای با ترکیب آندزیت پورفیری، توده نیمه عمیق داسیتی و ولکانیکهای ریوداسیتی) تشکیل می دهند. از دگرسانی های موجود در کانسار می توان به دگرسانی های سیلیسی، سیلیسی- سولفیدی، سریسیتی، کربناتی، آرژیلیکی و پروپیلیتی اشاره کرد. کانه زایی اصلی در کانسار گمیش تپه، بهصورت رگه ای و در امتداد گسلی نرمال با روند شمالشرقی- جنوب غربی و شیب تقریباً قائم در سنگهای میزبان چون کریستاللیتیکتوف داسیتی، گنبد نیمه عمیق داسیتی، خصوصاً توف ریولیتی رخ داده است. پاراژنز کانیشناسی در رگههای کانه دار از پیریت، آرسنوپیریت، کالکوپیریت، بورنیت، اسفالریت فقیر از آهن، گالن، تتراهدریت و اسپکیولاریت تشکیل شده است که کانی هایی مانند کوارتز، کلسیت، کلریت و کانی های رسی، آنها را همراهی می کنند. براساس نتایج آنالیزهای شیمیایی، میانگین عیار عناصر از رگه های کانه دار، شامل 6% روی؛ 4% سرب؛ 2% مس و ppm 88 نقره است. همچنین، الگوی توزیع عناصر نادر خاکی نمونههای دگرسانشده توده نیمه عمیق داسیتی (پلیوسن) و توف ریولیتی (الیگومیوسن) در مقایسه با نمونههای سالم، از عناصر LREE غنی شدگی دارند، در صورتی که HREE رفتارهای متفاوتی نشان میدهند. بیهنجاری منفی Eu در الگوهای بهنجار شده کندریتی سنگ های فوق، در ارتباط با افزایش نسبت سنگ/سیال و تجزیه پلاژیوکلازهایی است که از Eu نسبتاً غنی هستند. الگوی عناصر نادر خاکی توف سیلتی (کمرپایین ماده معدنی) در مقایسه با سنگ دیواره رگه های کانه دار، غنی شدگی از همه REE و بیهنجاری مثبت از Eu نشان می دهد. اما در نمونه های کانسنگی، نسبت LREE به HREE و میزان Eu در مقایسه با توف ریولیتی (میزبان رگه های معدنی) و توف سیلتی، غنی شدگی بیشتری نشان می دهند که علت آن، تأثیر سیالات ماگمایی- گرمابی غنی از کلر است که سبب دگرسانی در طول زون کانه زایی، تهیشدگی از LREE و Euدر سنگ های میزبان و سرانجام، تمرکز و حمل این عناصر در سیال کانهساز شده است.
مجموعه ولکانو- پلوتونیک پلیوسن,دگرسانی,روی- سرب- مس (نقره),گمیش تپه,زنجان
https://econg.um.ac.ir/article_27344.html
https://econg.um.ac.ir/article_27344_be358490ab7bb3f591b2b6fea739c917.pdf